Dla wielu osób zmiana czasu i przestawienie zegarka dwa razy w roku to jedynie kwestia o godzinę krótszego lub dłuższego snu. Inaczej jest jednak w branży transportowej, gdzie jak wiadomo, czas odgrywa kluczowe znaczenie.
Zmiana czasu w tachografie to czynność, która może wydawać się oczywista, jednak należy zachować uważność, aby nie popełnić kłopotliwych błędów. W dzisiejszym artykule opiszemy, jak zmienić czas w tachografie cyfrowym i analogowym, oraz przedstawimy sposoby unikania błędów podczas tego procesu. Odniesiemy się również do obowiązujących przepisów. Zapraszamy do lektury!
Jak przestawić godzinę w tachografie cyfrowym?
Zmiana godziny w tachografie cyfrowym nie powinna stanowić dla kierowców większego problemu. W praktyce przestawienie czasu lokalnego sprowadza się do dwóch kroków:znajdź odpowiednie miejsce w menu głównym oraz właściwe podmenu: lokalizacja podmenu zależy od modelu urządzenia. Na przykład w popularnych tachografach, takich jak DTCO, Stoneridge czy Siemens VDO, opcja ta znajduję się pod nazwą „CZAS LOKALNY” w podmenu „WPISZ POJAZD” (dla VDO) lub „USTAWIENIA” (dla Stoneridge).
- dostosuj godzinę: zmiana godziny w tachografie cyfrowym polega na przestawieniu wyświetlanego czasu w standardowym wskazaniu do początku lub końca czasu letniego. Zmiana ta polega na przestawieniu wskazanej godziny na wyświetlaczu w krokach co 30 min do przodu lub do tyłu. W przypadku tachografów cyfrowych nie istnieje inna możliwość ustawienia czasu lokalnego.
Dlaczego ważne jest przestawianie godziny w tachografie?
Zważywszy na fakt, że podczas wykonywania zleceń transportowych pojazdy ciężarowe mogą znajdować się w obrębie różnych stref czasowych, wszelkie zapisy, w tym najważniejsze czynności i zdarzenia, rejestrowane są w tachografie w czasie UTC. W większości urządzeń czas lokalny oznaczany jest symbolem czarnej kropki. W kontekście zmiany godziny w tachografie warto przypomnieć, że UTC to uniwersalny czas koordynowany, który jest referencyjnym czasem standardowym używanym na całym świecie. Polska w zależności od pory roku znajduje się w strefie UTC +01:00 (w okresie zimowym – czyli od października do marca) lub UTC +02:00 (w okresie letnim – od marca do października).
Zmiana godziny w tachografie to czynność potrzebna również z perspektywy obowiązujących przepisów w zakresie czasu pracy kierowcy – właściwe ustawienie czasu lokalnego pozwala między innymi na bieżąco planować i kontrolować realizację wykonywanych przerw, odpoczynków kierowców , a także godzin rozpoczęcia i zakończenia przewozu.
Jakie mogą być konsekwencje nieprawidłowo ustawionej godziny w tachografie?
W kontekście zmiany czasu w tachografie można założyć, że kierowca podczas swojej pracy najprawdopodobniej opiera się na lokalnym czasie, z którym ma codzienny kontakt i który jest dla niego naturalnie zauważalny – wystarczy jedno spojrzenie na zegarek lub telefon, by go odczytać.
Z tego powodu wiedza kiedy oraz jak przestawić godzinę w tachografie jest kluczowa, aby uniknąć potencjalnych błędów i pomyłek. Zwykle kierowca sam decyduje, kiedy rozpocząć lub zakończyć pracę, oraz kiedy zaplanować przerwę. Należy jednak zaznaczyć, że zmiana czasu lokalnego nie daje żadnych podstaw do wydłużania czasu pracy – przepisy obowiązują wówczas w taki sam sposób, jak w każdy inny dzień w roku, zatem wszelkie naruszenia w tym zakresie mogą spotkać się z surowymi karami ze strony służb kontrolnych.
Czy proces zmiany godziny różni się w zależności od modelu tachografu?
Procedura zmiany czasu w tachografach różni się przede wszystkim w zależności od rodzaju urządzenia – zmiana godziny w tachografie cyfrowym jest nieco prostsza i wymaga innych działań niż zmiana czasu w tachografie analogowym.
W przypadku tachografów cyfrowych sposób dokonania zmiany czasu lokalnego zależy głównie od modelu urządzania, czyli od ustawień wprowadzonych przez producenta. Można jednak ogólnie stwierdzić, że różnice pomiędzy poszczególnymi modelami są niewielkie, a dla konkretnego producenta tachografu, sposób dokonania zmiany czasu jest zazwyczaj identyczny, niezależnie od wersji urządzenia. Co należy zrobić w przypadku mniej nowoczesnych urządzeń? Jak przestawić godzinę w tachografie analogowym?
Jakie są różnice w przestawianiu godziny w różnych typach tachografów?
W większości urządzeń analogowych najprostsze jest przesuwanie godziny do przodu. Po wyjęciu tarczek czas można korygować za pomocą przycisku „+” i „-”. Jest to szczególnie łatwe w przypadku zmiany czasu na letni, czyli w sytuacji, kiedy zachodzi konieczność korygowania czasu o jedną godzinę do przodu. Wiele starszych modeli nie zostało wyposażonych w opcję cofania czasu – a zatem jak zmienić czas letni na zimowy w tachografie analogowym?
Należy po prostu przekręcić zegar dokładnie o 23 godziny do przodu. Często popełnianą pomyłką jest przestawienie zegara zaledwie o 11 godzin, co skutkuje wskazywaniem godziny wieczornej zamiast porannej. Dobrą praktyką jest zamieszczenie informacji o zmianie czasu na odwrocie wykresówki.
Kiedy należy przestawić godzinę w tachografie?
Standardowo podczas zmiany czasu na letni (z soboty na niedziele w ostatni weekend marca) lub zimowy (z soboty na niedzielę w ostatni weekend października), zegar przestawiamy odpowiednio – z godziny 2:00 na 3:00 lub 3:00 na 2:00. Jednakże w transporcie, ze względu na specyfikę rejestrowania aktywności kierowców na kartach kierowcy lub wykresówkach, działania te podlegają nieco innym zasadom. A zatem kiedy przestawić czas w tachografie cyfrowym lub analogowym?
Jeśli karta lub wykresówka jest poza tachografem w momencie zmiany czasu, konieczne jest dokonanie zmiany godziny przed zainstalowaniem karty lub wykresówki w urządzeniu. W przypadku gdy karta lub wykresówka jest umieszczona w tachografie podczas zmiany czasu lokalnego, należy dokonać zmiany przed rozpoczęciem nowego dnia pracy. Zalecamy wówczas umieszczenie krótkiej adnotacji na odwrocie wykresówki lub wydruku z karty, na przykład „zmiana czasu lokalnego z godziny 7 na 8„.
Jeśli zmiana czasu miała miejsce w momencie prowadzenia pojazdu, kierowca powinien postępować ostrożnie. Należy przestawić godzinę w tachografie dopiero po bezpiecznym zatrzymaniu samochodu ciężarowego – na terenie firmy, u odbiorcy ładunku lub na parkingu.
Jakie są specyficzne wymogi dla tachografów analogowych i cyfrowych?
W kontekście wymogów prawnych należy zwrócić uwagę na różnice pomiędzy tachografami cyfrowymi a analogowymi. W przypadku tachografów analogowych konieczne jest ustawienie obowiązującego czasu rejestracji pojazdu. Zgodnie z aktualnymi przepisami, to kierowcy mają obowiązek zapewnić zgodność czasu zapisywanego na wykresówce z oficjalnym czasem kraju rejestracji pojazdu. Brak zgodności w tym zakresie może skutkować nałożeniem kar przez służby kontrolne.
Wobec pytań jak zmienić czas w tachografie cyfrowym, istotną kwestią jest fakt, że kierowca może dokonać jedynie drobnej korekty czasu UTC – wyłącznie w zakresie 1 minuty na tydzień. Taka możliwość została przewidziana w celu niwelowania niewielkich różnic czasowych, które mogą pojawić się pomiędzy poszczególnymi pojazdami w firmowej flocie. Pamiętajmy jednak, że w sytuacji, kiedy ewentualne odstępstwo od czasu UTC przekroczy 20 minut, konieczna jest profesjonalna kalibracja urządzenia w warsztacie.
Są również inne sytuacje, gdy należy przeprowadzić przegląd tachografu cyfrowego. Należy to zrobić:
- po każdej naprawie urządzenia,
- po zmianie współczynnika charakterystycznego pojazdu lub skutecznego obwodu tocznego opon,
- przy zmianie numeru VRN,
- przynajmniej raz w ciągu 24 miesięcy od daty poprzedniej kontroli.
Jakie są najczęstsze błędy przy przestawianiu godziny i jak ich unikać?
Jednym ze stosunkowo często popełnianych błędów przy zmianie godziny w tachografie jest mylne utożsamianie czasu UTC z czasem lokalnym. Kolejną pomyłką jest brak uwzględnienia wymaganego okresu odpoczynku w dniu zmiany czasu, czyli sytuacja, w której kierowcy sugerują się wyłącznie wskazaniem godziny na wyświetlaczu tachografu.
Potencjalne błędy dotyczą jednak nie tylko zmiany godziny w tachografach cyfrowych. W przypadku tachografów analogowych dość częstą pomyłką jest ustawienie czasu z przesunięciem o 12 godzin (np. 6:00-18:00).
Jakie praktyki pomogą uniknąć błędów i zapewnią zgodność z przepisami?
Podstawową zasadą, której powinni przestrzegać kierowcy korzystający z tachografu cyfrowego, jest regularna kontrola i weryfikacja czasu UTC, w którym rejestrowane są wszystkie ich czynności. Ustawiany przez użytkownika czas lokalny również powinien odnosić się do tej wartości. W przypadku stwierdzenia różnicy większej niż 20 minut między czasem UTC a obowiązującym, kalibracja tachografu jest uznawana za nieważną. W razie kontroli, tego typu sytuacja będzie skutkowała nałożeniem kar administracyjnych na przewoźnika drogowego.
W przypadku zmiany godziny w tachografie analogowym istotne jest, aby po dokonaniu zmiany czasu zainstalować w tachografie wykresówkę, a następnie wyjąć ją w celu sprawdzenia poprawności rejestrowanej godziny – aby upewnić się, że zegar tachografu nie został przestawiony o wartość 12 godzin (np. z 6:00 na 18:00).
Kolejnym krokiem zabezpieczającym przewoźnika przed potencjalnymi błędami, jest organizowanie szkoleń dla kierowców, podczas których poszczególne zagadnienia są szczegółowo przedstawiane z punktu widzenia obowiązujących przepisów oraz codziennej praktyki. Regularne szkolenia dla firm transportowych związane z tym, oraz innymi branżowymi tematami są istotne również ze względu na powszechną rotację kierowców i pozwalają na utrzymywanie wiedzy merytorycznej oraz świadomości na temat obowiązujących regulacji. Dodatkowo edukacja kierowców przyczynia się do podniesienia jakości usług firmy transportowej oraz wzrostu bezpieczeństwa i ograniczenia liczby kar ze strony służb kontrolnych.
