Transport i logistyka to słowa kluczowe w dzisiejszym łańcuchu dostaw, który uzależniony jest od sprawnego przepływu towarów w oparciu o sieć dróg i organizowaniu jego składowania według powierzchni magazynowych. Dobrze funkcjonujący magazyn jest w stanie zapewnić ciągły strumień przepływów towarowych, reagując na zapotrzebowania odbiorców. Jest też miejscem przechowywania zapasów i stanowi integralną część całego systemu logistycznego, który rozpoczyna się u producenta, a kończy się w miejscu, gdzie klient zjawia się jako konsument określonego dobra rynkowego. Jednak, czy zdajemy sobie sprawę z wagi samego magazynowania w całym procesie zaopatrzenia?
Co to jest i jaką rolę pełni magazyn?
Sam budynek magazynowy to budowla zamknięta, całkowicie osłonięta za pomocą przegród budowlanych. Miejsce składowania zapasów, jednego lub większej ilości przedsiębiorstw. Składowane w nim materiały i surowce stanowią niezbędny składnik procesu produkcyjnego. Ich braki mogą prowadzić do przestojów, a w związku z tym generować wysokie i niepotrzebne koszty. Likwidacja zapasów jest niemożliwa, dlatego należy skupić się na tym, aby były one optymalnie i racjonalnie sterowane. Aby to zrobić, trzeba zadać sobie trzy pytania: czego, gdzie i ile musimy zakupić, dotrzymując założonego poziomu obsługi klienta i minimalizacji kosztów składowania.
Od składowania do przetwarzania materiałów. Istota centrum magazynowego
Magazyny mogą pełnić różnorakie zadania. Z reguły stanowią punkty, w których następuje składowanie, ale i przetwarzanie materiałów w odpowiednich do tego warunkach. Np. magazyny z systemami chłodniczymi czy mrożącymi mogą być punktami koncentracji towarów w celu ich dalszej redystrybucji do jednego lub wielu podmiotów lub punktami podziału, gdzie trafia towar od jednego dostawcy, a następnie zostaje rozdystrybuowany do wielu mniejszych.
Jak widzimy magazynowanie to termin ściśle związany z zapasami. Mogą one powstawać w trzech sferach działalności. W zaopatrzeniu – znajdują się tutaj zapasy surowców i materiałów. Produkcji – związane z „zapasami produkcji w toku” oraz dystrybucji – wyprodukowanych przez przedsiębiorstwo wyrobów gotowych.
Rodzaje magazynów. Poznaj różne klasyfikacje
Podział magazynów jest niezwykle rozbudowany i może opierać się o wiele kryteriów np.
Z uwagi na rodzaj przechowywanego towaru:
– przeznaczone na surowce, np. magazyn płodów rolnych,
– przeznaczone na półprodukty, np. magazyn części zamiennych,
– przeznaczone na wyroby gotowe, np. magazyn AGD.
Z uwagi na stan skupienia ładunków:
– zbiorniki przeznaczone dla towarów ciekłych i gazowych,
– silosy dla towarów sypkich,
– magazyny uniwersalne do magazynowania różnych towarów
Z uwagi na formę użytkowania:
– magazyny powszechne, należące do jednostek transportowych lub spedycyjnych,
– magazyny własne, użytkowane przez jednostkę przede wszystkim do własnych celów.
Z uwagi na rozwiązania techniczno-budowlane:
– otwarte – place składowe,
– półotwarte – wiaty, szopy,
– zamknięte – naziemne, podziemne,
– specjalne – spichlerze, silosy.
Z uwagi na przeznaczenie:
– uniwersalne,
– ogólnospożywcze,
– ogólnoprzemysłowe,
– wyspecjalizowane,
– o wąskiej specjalizacji.
Centrum logistyczne a centrum magazynowe. Czym się różnią?
W praktyce spotykamy się z dwoma kluczowymi miejscami składowania towarów. Są nimi centra logistyczne i magazynowe. Centrum logistyczne to pojęcie szersze. Jest to obiekt przestrzenny z właściwą mu organizacją i infrastrukturą umożliwiający różnym niezależnym przedsiębiorstwom wykonywanie czynności na towarach w związku z ich magazynowaniem i przemieszczaniem pomiędzy nadawcą i odbiorcą, w tym obsługę przewozów kombinowanych (intermodalnych) oraz wykonywanie czynności polegających na odpowiednim doborze opakowania oraz środka transportu dla danego towaru.
Magazyn jako ważna część systemu logistycznego
Tworzenie, funkcjonowanie i rozwój systemu logistycznego na danym terenie uzależnione jest od dostępności i stanu całej infrastruktury, którą możemy podzielić na liniową i punktową. Tą pierwszą są systemy dróg lądowych, wodnych, czy sieci telekomunikacyjne. Punktowe elementy infrastruktury logistycznej głównie centra logistyczne i magazynowe pełnią rolę węzłów sieci logistycznych. W zależności od lokalizacji, organizacji, funkcjonalności oraz posiadanej infrastruktury technicznej stanowią zewnętrzne wejścia i wyjścia krajowego systemu logistycznego lub punkty, pomiędzy którymi realizowane są wewnętrzne przepływy towarów, w których poddawane są one różnym czynnościom w związku z ich gromadzeniem, przechowywaniem i dostarczaniem.
Węzy główne i pomocnicze w krajowej infrastrukturze logistycznej
W odniesieniu do krajowego systemu logistycznego, zasadniczą rolę pełnią
w nim węzy główne, będące punktami, pomiędzy którymi następują przemieszczenia dużych mas ładunków oraz w których odbywa się łączenie i rozdzielanie ładunków umożliwiające optymalizację rozwiązań transportowych i odpowiedniego wykorzystania potrzebnych do tego form transportu. Rolę pomocniczą odgrywają węzy w postaci magazynów i terminali, funkcjonujące na użytek pojedynczych przedsiębiorstw.
Zainteresowała Cię ta tematyka? Dowiedz się więcej z artykułu logistyczny łańcuch dostaw – co trzeba wiedzieć?
Istota systemu „pull” w magazynowaniu. Znaczenie rezerw towarów i surowców
Oczywiste jest, że przedsiębiorstwa produkcyjne, żeby zapewnić sobie płynność sprzedaży, muszą produkować towary na zapas. Czasami nie uda się sprzedać wszystkiego, co wyprodukowały, czasem nie zaspokoją całego popytu, a zawsze poniosą koszty związane z zamrożeniem kapitału w zapasach, magazynowaniem itd. Tradycyjnie takie ryzyko ponosi każdy uczestnik łańcucha logistycznego. Stąd powstają bufory, wynikające z tego, że każdy producent nie zna rzeczywistego popytu i próbuje później „wypchnąć” z magazynu to, co wyprodukował. Stąd kluczowe wydają się rozsądne rezerwy magazynowe i utrzymywanie odpowiednich rezerw towaru lub surowca.
Cross-docking, czyli przeładunek kompletacyjny – na czym polega nowoczesny system dystrybucji towarów?
Pamiętajmy jednak, że magazynowanie niesie za sobą różnego rodzaju koszty. By tego uniknąć, opracowano nowoczesne systemy organizacji logistyki oparte na tzw. przeładunku kompletacyjnym.
![magazyny w transporcie](https://inelo.pl/wp-content/uploads/2021/12/centra-logistyczne-2.jpg)
Istotą jego działania jest zebranie towarów z wielu punktów i od różnych dostawców (w jednym miejscu), albo przeciwnie: odbieranie towarów z określonego punktu, by móc dostarczać je potem do jednego odbiorcy (w pierwszym przypadku) lub zorganizować dystrybucję do różnych miejsc (rozwiązanie drugie). Ten sposób zarządzania ładunkiem to Cross-docking.
W jego przypadku towar nie musi być składowany w magazynie. Wszystkie operacje wykonywane są w strefach przyrampowych, dzięki czemu uzyskuje się lepsze współczynniki zarówno finansowe, jak i czasowe. Dzięki wyeliminowaniu procesu magazynowania, możliwe jest znaczne zredukowanie kosztów dystrybucji. Cross-docking wymaga jednak dokładnego zsynchronizowania wszystkich procesów przyjmowania i wydawania towarów co nie zawsze jest proste.