Zmiany wynagrodzeń kierowców to jeden z najgłośniejszych tematów w branży TSL w 2023 roku. Dzieje się tak za sprawą szalejącej inflacji, która miała bezpośredni wpływ na decyzje o podniesieniu wynagrodzenia minimalnego oraz podniesieniu diety za delegacje krajowe. Nie bez znaczenia pozostaje także niedobór pracowników, który razem z inflacją wyraźnie wpływa na proponowane i oczekiwane wynagrodzenie w transporcie.
Jak znacząca będzie zmiana wynagrodzeń kierowców w 2023 roku? Czym są diety wirtualne i kogo dotyczą? Odpowiedzi na te i inne pytania przedstawiamy w niniejszym artykule – zapraszamy!
Jak wygląda aktualna struktura wynagrodzenia kierowców krajowych?
W skład wynagrodzenia kierowcy krajowego wchodzi:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- wynagrodzenie za czas dyżurów,
- wynagrodzenie za czas pracy w godzinach nocnych,
- nadgodziny.
Powyższe elementy wynagrodzenia muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami, które znajdują się między innymi w Ustawie o czasie pracy kierowców, Kodeksie Pracy oraz Ustawie o wynagrodzeniu minimalnym. Aby prawidłowo obliczyć wynagrodzenie kierowcy krajowego, niezbędna jest ewidencja czasu pracy, którą należy sporządzić w oparciu o dane z tachografów i kart kierowcy.
Bardzo ważną kwestią jest również rozliczenie delegacji krajowej. Jak wynika z artykułu 21a Ustawy o czasie pracy kierowców, pracodawca jest zobowiązany do pokrycia kosztów podróży służbowej, które standardowo składają się z dwóch elementów: diety oraz ryczałtu za nocleg. Tutaj możemy wskazać jedną z tegorocznych zmian – od 1 stycznia zmieniła się wysokość obu tych składników: diety krajowe za pełną dobę wynoszą 45 zł, a ryczałt za nocleg 67,50 zł.
Warto także zaznaczyć, że kierowca wykonujący przewozy krajowe nie kwalifikuje się jako kierowca delegowany. W związku z tym nie przysługują mu tzw. ulgi składkowe oraz podatkowe, tak jak ma to miejsce w transporcie międzynarodowym.
Jakie zmiany nadchodzą w wynagrodzeniu kierowców krajowych?
W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na zmiany dotyczące płacy minimalnej. Z powodu wysokiej inflacji, w 2023 roku zostanie ona podniesiona dwukrotnie – od 1 stycznia wynosi ona 3490 złotych brutto, a z dniem 1 lipca wzrośnie do 3600 złotych brutto. Jest to szczególnie ważne dla kierowców, których zasadnicze wynagrodzenie jest zbliżone do tego poziomu. Trzeba jednak pamiętać, że minimalne wynagrodzenie to jedynie podstawa, a w praktyce kierowcy otrzymują zdecydowanie wyższe kwoty.
W kontekście wynagrodzenia kierowców bardzo istotną zmianą są również opisane powyżej kwestie związane z kwotami zwrotu kosztów delegacji krajowych, czyli wzrost stawek wypłacanych z tytułu diety i ryczałtu.
Różnice między wynagrodzeniem kierowcy krajowego a międzynarodowego
Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi 2 lutego 2022 roku w ramach pakietu mobilności, kierowcy międzynarodowi nie wykonują podróży służbowych, w związku z czym nie przysługują im zwroty kosztów pod postacią diet oraz ryczałtów za nocleg. Kwestia ta pozostała natomiast bez zmian dla kierowców wykonujących przewozy krajowe – wciąż mają oni pełne prawo do takiego zwrotu. Dodatkowo, w związku z obecnym stanem prawnym, ważnym czynnikiem dla kierowców międzynarodowych jest uwzględnienie tzw. diet wirtualnych. Są to ulgi obniżające podstawy składek oraz podatku za każdy dzień przebywania za granicą.
Kolejną istotną zmianą, którą wprowadził pakiet mobilności jest konieczność wyrównania otrzymywanego przez kierowcę wynagrodzenia do tzw. płac zagranicznych, czyli do płac obowiązujących na takim samym stanowisku w krajach, w których kierowca wykonywał transport. Dotyczy to przewozów kabotażowych oraz cross-trade.
Zarobki kierowców w przewozach międzynarodowych są zwykle znacznie wyższe niż w przypadku transportu krajowego. Różnice w wysokości pensji wynikają nie tylko z różnic w zwrotach kosztów czy wyrównaniu wynagrodzenia, ale także z charakterystyki pracy kierowców międzynarodowych, którzy rzadziej przebywają w domu.
Czym są wirtualne diety i jakie mają znaczenie w obliczaniu wynagrodzenia?
Nowelizacja Ustawy o czasie pracy kierowców spowodowała konieczność przeliczania tzw. wirtualnych diet dla kierowców międzynarodowych. Są to kwoty naliczane za każdy dzień przebywania kierowcy poza granicami Polski. Wykorzystuje się je wyłącznie w celu ustalenia prawidłowej podstawy składek oraz podstawy opodatkowania wynagrodzenia. Sposób obliczania wirtualnych diet jest zbliżony do obliczania diet delegacji międzynarodowych.
Istnieje bezpośrednia zależność między wysokością wirtualnych diet a zarobkami netto pracownika. Im wyższe kwoty wirtualnych diet, tym mniej składek i podatku zostanie odliczonych od wynagrodzenia, co skutkuje wyższym wynagrodzeniem. Innymi słowy, im wyższe wirtualne diety, tym wyższe wynagrodzenie pracownika „na rękę”. Przypominamy jednocześnie, że jest to rozwiązanie, które stosuje się wyłącznie w transporcie międzynarodowym i nie ma zastosowania w delegacjach krajowych.
W celu prawidłowego i wygodnego naliczania diet wirtualnych warto korzystać ze specjalistycznego oprogramowania, które pozwala na automatyzację tego procesu. Taką funkcjonalność posiada Moduł Rozliczeń programu 4Trans.
Przykład rozliczenia kierowcy krajowego
Wynagrodzenie kierowcy krajowego w 2023 roku może składać się z następujących elementów:
- wynagrodzenie zasadnicze, czyli podstawa wynagrodzenia kierowcy – na przykład 3490 zł brutto,
- zryczałtowane składniki wynagrodzenia: zaliczka za dyżur w wysokości 400 zł, ryczałt za pracę w godzinach nocnych wynoszący 100 zł oraz ryczałt za pracę w nadgodzinach w kwocie 410 zł. Ponadto w niektórych firmach stosuje się ewentualne wyrównania powyższych składników, np. raz na kwartał,
- Inne składniki wynagrodzenia, takie jak np. premia za staż, premie regulaminowe i uznaniowe, które stanowią dodatkowe wynagrodzenie za osiągane cele lub staż pracy w firmie,
- Wynagrodzenie za czas nieobecności, które obejmuje np. chorobowe czy urlopowe,
- Dodatkowo, kierowca może otrzymać zwrot kosztów podróży służbowych, które ponosi w trakcie wykonywania swojej pracy.
Oczekiwane wynagrodzenie znacznie wyższe niż wymagane przepisami
Opisując zmiany w wynagrodzeniach kierowców, trudno pominąć zjawisko, które ma szczególnie istotny wpływ na wzrost presji płacowej w branży TSL – jest to oczywiście niedobór pracowników. Według ekspertów na polskim rynku brakuje nawet 150 tysięcy kierowców zawodowych, co powoduje stały wzrost oferowanych zarobków.
Jak wynika z raportu Polskiego Instytutu Transportu Drogowego – „Zarobki kierowców zawodowych w Polsce”, w 2021 roku więcej niż 50% kierowców otrzymywało wynagrodzenie w kwocie powyżej 6000 złotych netto. Obecnie obserwujemy pogłębianie się tego trendu i dalszy wzrost wynagrodzeń.
