W Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym – większość jej zapisów, a szczególnie te wpływające na zasady wynagradzania wszystkich kierowców międzynarodowych będzie obowiązywać od 19 sierpnia tego roku. Zmiany mają pomóc przede wszystkim zmniejszyć koszty pracownicze poprzez zwiększenie kwoty ulg pomniejszających podstawę opodatkowania i oskładkowania.
Jaki jest cel ustawy?
Ustawa ma na celu pełne wdrożenie dyrektywy lex specialis o delegowaniu kierowców w polskim porządku prawnym. Jej wprowadzenie miało nastąpić już w zeszłym roku, tak jednak się nie stało, dlatego teraz prace nad ustawą, po tym jak trafiły do Sejmu, przebiegły w błyskawicznym tempie. Sama ustawa o delegowaniu skupia się na wymogach dotyczących zagranicznych firm, których kierowcy wykonują operacje transportowe na terytorium Polski. W ich przypadku kontrolowane będą zgłoszenia delegowania oraz wypłata wynagrodzenia przynajmniej w wysokości, jaka obowiązuje dla kierowców w naszym kraju. Egzekwowaniem przepisów na drodze zajmą się inspektorzy z ITD, a w przypadku kontroli płacy inspektorzy pracy.
Dotkliwe kary
Za brak zgłoszenia kierowca zapłaci 500 zł, a jego firma 6000 zł. Za niezgodności danych lub luki w zgłoszeniu sankcja wyniesie 4000 zł. Zgłoszenia również będą wymagane dla kierowców z firm z siedzibą z tzw. krajów trzecich, które wykonują przewozy na podstawie zezwoleń. Ponadto wszystkie przewozy wykonywane na podstawie zezwoleń od 2025 roku będą monitorowane w SENT. Dodatkowo również wszystkie kabotaże w PL będą podlegać pod SENT.
Co ważne – ustawa o delegowaniu kierowców wprowadza także istotne zmiany w ustawie o czasie pracy kierowców, które mają znaczenie dla firm prowadzących działalność w naszym kraju.
Najważniejsze z nich to:
- Zmiana w liczeniu wirtualnych diet
Ustawa zakłada nową, jednolitą dla wszystkich krajów stawkę tzw. „wirtualnej diety”, wynoszącą odpowiednio:
– 60 euro dla celów ustalenia ulgi od podstawy składek ZUS,
– 20 euro dla celów ustalenia ulgi podatkowej (*stanowi 1/3 kwoty diety dla ZUS, a nie 30% jak dotychczas).
Warto już teraz zwrócić uwagę na aktualizacje w programach kadrowo-płacowych, szczególnie dla kwot pomniejszających podatek. Zmiany oznaczają zauważalny wzrost kwoty wirtualnej diety (Niemcy 49 euro, Francja 55 euro VS 60 euro), co oznacza większe ulgi, czyli ograniczenie kosztów pracowniczych. W przypadku wynagrodzenia ustalonego w kwotach netto zyskuje pracodawca, w kwotach brutto zyskuje zarówno kierowca i pracodawca. Największe obniżenie kosztów wynagrodzenia ma miejsce w przypadku, gdy obecnie składki są naliczane od kwot wyższych niż przeciętne prognozowane wynagrodzenie (6935 zł w 2023 roku). Zmniejszenie kosztów oscyluje najczęściej w granicach od 50 do 500 zł/mc za kierowcę. eksperci Inelo z Grupy Eurowag pomagają Klientom w oszacowaniu realnych korzyści z tytułu wprowadzonych zmian.
Zmieniły się także zasady wyliczania kwot wirtualnych diet – nie ma już odwołania od sposobu liczenia tych kwot zgodnie z rozporządzeniem o podróżach służbowych, a nowe zasady zostały wprowadzone bezpośrednio do ustawy o czasie pracy kierowców. Zmianie uległy także zasady wyliczania ulg dla umów zleceń (dodana została ulga na podatek), a zasady ustalania ulg zostały wyjęte z rozdziału dla kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i trafiły do osobnego rozdziału dotyczącego wszystkich kierowców „zasady wynagradzania kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe”. - Sanitariaty bez ZUS* i bez podatku
W przypadku kierowców międzynarodowych ustawa daje możliwość wprowadzenia zwrotu kosztów korzystania z urządzeń sanitarnych. Wprowadzenie takiego zwrotu kosztów nie jest obowiązkowe, jednak w wielu firmach będzie korzystne, tym bardziej, że te koszty nie są udokumentowane. Warto tutaj zwrócić uwagę na zapisanie zasad zwrotu tych kosztów w dokumentacji wewnątrzzakładowej oraz weryfikacje realnych średnich kosztów ponoszonych przez kierowców w krajach, w których wykonują przewozy.
* Zwrot kosztów sanitariatów w całości jest bez podatku, w przypadku ZUS tylko powyżej przychodu wyższego od przeciętnego wynagrodzenia. - Zwrot udokumentowanych kosztów bez ZUS* i bez podatku
Zwrot poniesionych przez kierowcę kosztów, w tym kosztów noclegu (w przypadku tygodniowego regularnego okresu odpoczynku), podróży środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy do miejsca, w którym kierowca rozpocznie przewóz oraz inne niezbędne udokumentowane wydatki będą wyłączone z przychodu kierowcy.
* Podobnie jak w przypadku zwrotu kosztów sanitariatów – zwrot takich kosztów nie podlega oskładkowaniu tylko, jeśli przychód pracownika jest wyższy od 6935 zł. - Nowe terminy wypłaty wynagrodzeń
Wynagrodzenie za pracę kierowcy delegowanego będzie mogło być płacone w dwóch ratach z uwzględnieniem dodatkowych warunków:
1) pierwsza rata z dołu do 10-go dnia miesiąca:
– w przypadku kierowców, których miesięczny przychód jest niższy niż przeciętne wynagrodzenie – w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia (to co wynika z umowy);
– w przypadku kierowców, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie – w wysokości przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia;
2) druga rata z dołu niezwłocznie po ustaleniu pełnej wysokości wynagrodzenia, nie później jednak niż do 21-go dnia miesiąca.
Możliwość wypłaty wynagrodzenia za pracę w dwóch ratach dotyczy tylko kierowców delegowanych i nie dotyczy kierowców wykonujących wyłącznie przewozy bilateralne oraz kierowców krajowych, u których zgodnie z Kodeksem Pracy wynagrodzenie za pracę powinno być wypłacone do 10-go dnia miesiąca. W wielu przypadkach wprowadzenie dwóch terminów wypłaty wymaga zmian w dokumentacji wewnątrzzakładowej. - Pozostałe zmiany
Ustawa zawiera szereg innych zmian, m.in. nieklarowne wyłączenia z niektórych przepisów dla kierowców tzw. busów, możliwość wprowadzenia dla kierowców zakazu pracy u innych przedsiębiorców czy brak konieczności informowania kierowców o obowiązującym pracownika dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy.
Należy zaznaczyć, że część wprowadzonych zmian jest niejasna (np. w jakich sytuacjach pracownika określamy jako delegowanego w aspekcie dwóch terminów wynagrodzeń, czy jak stosować w praktyce wyłączenia dla tzw. busów) i pozostawia szerokie pole interpretacyjne – eksperci Inelo uczestniczą w działaniach mających rozwiać najważniejsze wątpliwości.
Ustawa jest opublikowana w Dzienniku Ustaw – z jej treścią można zapoznać się tutaj: https://dziennikustaw.gov.pl/D2023000152301.pdf. Zmiany wymienione w punktach powyżej obowiązują już od 19 sierpnia br., co zostawia bardzo mało czasu na dostosowanie się do nich. Warto zwrócić uwagę, że zmiany stosuje się do przychodu pracownika, który następuje po tej dacie.
Obecnie trwają intensywne prace, aby dostosować nasze produkty (w szczególności oprogramowanie 4Trans) do wymogów nowej ustawy – tak, aby zmiany nie wymagały dodatkowej pracy od użytkowników.
Zapraszamy na bezpłatny webinar poświęcony ww. zmianom, który odbędzie się 17.08.2023 o godzinie 10:00. Podczas spotkania szeroko wyjaśnimy wchodzące zmiany wraz z praktycznymi sposobami ich zastosowania.
Możliwość zapisu w linku wysłanym w mailingu lub na stronie www.inelo.pl/wydarzenia
