Wykonywanie zawodu kierowcy niesie za sobą znaczną odpowiedzialność, zarówno za zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jak i za opiekę nad pasażerami czy powierzonym ładunkiem. Z tego względu istnieje szereg wymagań, które trzeba spełnić, aby uzyskać uprawnienia do prowadzenia pojazdów, a sam proces licencjonowania jest ściśle regulowany – tak, aby osoby wykonujące zawód kierowcy były właściwie przygotowane do jego wymogów.
Jednym z najważniejszych dokumentów dla kierowców jest świadectwo kwalifikacji zawodowej, czyli potocznie tzw. kod 95. Jakie są niezbędne kroki do uzyskania tego dokumentu? Ile kosztuje świadectwo kwalifikacji zawodowej? Odpowiedź na te oraz inne pytania znajdziesz poniżej – zapraszamy!
Czym jest świadectwo kwalifikacji zawodowej i dla kogo jest przeznaczone?
Świadectwo kwalifikacji zawodowej to kolejny obok prawa jazdy określonej kategorii (C1, C1+E, C, C+E lub D1, D1+E, D, D+E) dokument przeznaczony dla kierowców zawodowych. Jest on potwierdzeniem posiadania kwalifikacji, niezbędnych do realizowania odpłatnego przewozu drogowego osób lub towarów.
Jakie są wymagania dotyczące uzyskania świadectwa kwalifikacji zawodowej?
Dokument można zdobyć po zdaniu egzaminu, którym zakończony jest specjalistyczny kurs. Aby przystąpić do kursu i uzyskać świadectwo kwalifikacji zawodowej (kod 95), kandydat musi posiadać stosowne prawo jazdy, Profil Kierowcy Zawodowego oraz orzeczenia – lekarskie i psychologiczne.
Rodzaj kursu, który kierowca musi ukończyć, zależy od trzech głównych czynników: wieku kandydata, daty pierwszego wydania prawa jazdy kategorii C lub D oraz aktualnie posiadanych uprawnień. W ofercie ośrodków szkoleniowych znajdują się kursy:
- kwalifikacji wstępnej,
- kwalifikacji wstępnej uzupełniającej lub wstępnej uzupełniającej przyspieszonej,
- kwalifikacji przyspieszonej,
Warto również wspomnieć o szkoleniach okresowych, które dotyczą kierowców posiadających prawo jazdy kategorii D, wydane przed 10 września 2008 roku lub kategorii C, wydane przed 10 września 2009 roku.
Jakie kroki należy podjąć, aby uzyskać świadectwo kwalifikacji zawodowej?
Na początek należy zapoznać się z ofertami ośrodków szkoleniowych, aby dopasować kurs do swoich planów zawodowych oraz ewentualnych już posiadanych uprawnień.
Następnie, jak wskazują przepisy ustawy o transporcie drogowym, konieczne jest uzyskanie wspomnianych wcześniej orzeczeń lekarskich i psychologicznych, które stwierdzają brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu kierowcy. Nowelizacja ustawy, która miała miejsce dwa lata temu, nakłada także obowiązek posiadania indywidualnego Profilu Kierowcy Zawodowego, czyli elektronicznego dokumentu, zawierającego dane osobowe oraz bieżące informacje na temat posiadanych kwalifikacji.
Po pomyślnym zakończeniu kursu i zdaniu egzaminu należy złożyć wymagane dokumenty w lokalnym Wydziale Komunikacji i wymienić swoje prawo jazdy. W nowym dokumencie pojawi się wpis nr 95, potwierdzający posiadanie świadectwa kwalifikacji zawodowej.
Ile kosztuje świadectwo kwalifikacji zawodowej i jaka jest jego ważność?
Dokument jest ważny przez 5 lat – po tym czasie konieczne staje się odnowienie uprawnień. Jaki jest koszt świadectwa kwalifikacji zawodowej? Cena nie jest ustalana odgórnie i zależy od indywidualnej oferty poszczególnych ośrodków szkoleniowych. Największy wpływ na koszt ma oczywiście rodzaj kursu. Najtańsze są szkolenia okresowe, za które z reguły trzeba zapłacić pomiędzy 500 a 1000 złotych. Z kolei kursy kwalifikacji wstępnej mogą mieć różnorodny charakter, obejmując standardowe, przyspieszone oraz uzupełniające formy. Ich koszt zazwyczaj waha się od około 1500 do 6000 złotych, zależnie od rodzaju oraz zakresu oferowanych materiałów i usług szkoleniowych.
Należy również doliczyć opłatę administracyjną związaną z wydaniem nowego prawa jazdy – 100,50 zł oraz koszt badań lekarskich – 200 złotych i psychologicznych – 150 złotych.
Jak wygląda proces odnowienia świadectwa kwalifikacji zawodowej?
Aby uniknąć niepotrzebnych przerw w wykonywaniu pracy, świadectwo kwalifikacji zawodowej kierowcy powinno być odnawiane przed upływem daty ważności – szkolenie okresowe trzeba zatem odbywać co 5 lat.
Pierwszym etapem jest uzyskanie orzeczenia lekarskiego i psychologicznego oraz wywołanie zdjęć do nowego prawa jazdy – warto przypomnieć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, zdjęcie nie może być starsze niż pół roku. Następnie kierowca powinien złożyć w Wydziale Komunikacji stosowny wniosek wraz z uzyskanymi orzeczeniami, zdjęciem, oraz dowodem osobistym i aktualnym prawem jazdy. Wówczas tworzony jest Profil Kierowcy Zawodowego. Po spełnieniu tych formalności kierowca może zgłosić się do wybranego ośrodka szkoleniowego.
35-godzinne szkolenie okresowe składa się z pięciu modułów dotyczących kwestii związanych między innymi z bezpieczeństwem i stosowaniem przepisów ruchu drogowego. Po zakończeniu kursu, świadectwo kwalifikacji zawodowej aktualizowane jest w Profilu Kierowcy Zawodowego. Ostatnim etapem jest odbiór nowego prawa jazdy – można zrobić to osobiście (w Wydziale Komunikacji) lub otrzymać dokument listownie.
Jakie zmiany wprowadzono w nowych przepisach dotyczących świadectwa kwalifikacji zawodowej?
W kontekście świadectwa kwalifikacji zawodowej najważniejsze zmiany w ostatnich latach miały miejsce w kwietniu 2022 roku. Chodzi oczywiście o wspomniany wcześniej elektroniczny dokument – PKZ, czyli Profil Kierowcy Zawodowego. Dokument ten zawiera niezbędne dane o kierowcy, a jego utworzenie jest bezpłatne – niezbędne jest jedynie złożenie stosownych dokumentów w Wydziale Komunikacji. Zgodnie z intencją ustawodawców, głównym celem omawianych zmian było przyspieszenie obiegu informacji oraz uszczelnienie kontroli nad ośrodkami szkoleniowymi.
Jakie są konsekwencje braku świadectwa kwalifikacji zawodowej?
Konsekwencje wykonywania transportu bez aktualnego świadectwa kwalifikacji zawodowej mogą ciążyć nie tylko na samym kierowcy, ale także na przewoźniku lub osobie zarządzającej transportem. Jak możemy przeczytać w wykazie naruszeń obowiązków lub warunków przewozu, który znajduje się załączniku numer 4 do ustawy o transporcie drogowym, wykonywanie przewozu drogowego przez kierowcę, który nie uzyskał kwalifikacji wstępnej lub nie ukończył szkolenia okresowego, a zatem nie posiada aktualnego świadectwa kwalifikacji zawodowej, jest zagrożone karą w wysokości 1500 złotych oraz jest zdefiniowane jako bardzo poważne naruszenie. W zależności od sytuacji, konsekwencje braku świadectwa kwalifikacji zawodowej mogą wynikać również z przepisów Kodeksu Pracy oraz Kodeksu Karnego.
Gdzie i jak można uzyskać świadectwo kwalifikacji zawodowej?
Świadectwo kwalifikacji zawodowej można uzyskać poprzez ukończenie stosownego kursu kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2022 roku, tylko kursy kwalifikacji wstępnej zakończone są egzaminem państwowym – szkolenia okresowe nie obejmują tego elementu.
Które instytucje są uprawnione do wydawania świadectwa kwalifikacji zawodowej?
Po zakończeniu kursu ośrodek szkoleniowy odsyła zaktualizowany PKZ wraz ze świadectwem kwalifikacji zawodowej do Wydziału Komunikacji. Kierowca powinien zgłosić się tam osobiście, aby wymienić swoje prawo jazdy.
