Zwiększające się zapotrzebowanie konsumpcyjne sprzyja rozwojowi branży TSL – regularnie przybywa firm świadczących swoje usługi w poszczególnych elementach łańcucha dostaw. Wyraźnie widać to na przykładzie popytu na szeroki zakres usług logistycznych. Kim jest operator logistyczny? Jakie są jego podstawowe obowiązki? O czym należy pamiętać, wybierając operatora logistycznego? Poznaj najważniejsze informacje na ten temat!
Co to jest operator logistyczny?
Operator logistyczny (Logistics Service Provider), to określenie przedsiębiorstw, które wykonują kompleksowe usługi logistyczne, często w formie pakietów indywidualnie dostosowanych do potrzeb klienta i specyfiki podejmowanych zleceń. Operatorzy logistyczni w łańcuchu dostaw znajdują się pomiędzy dostawcami a nabywcami produktów. Ich obowiązki są zróżnicowane i zależą od charakteru, a także zasięgu (krajowego bądź międzynarodowego) zlecenia. Podejmują czynności związane z przewozem i składowaniem towaru, dystrybucją, a także obsługą klientów. To jednak nie wszystko.
Czym zajmuje się operator logistyczny?
Główne zadania operatorów logistycznych dotyczą zarządzania przepływem ładunków. Jest to na przykład logistyka dystrybucji (efektywny przepływ niezbędnych materiałów, a następnie gotowych produktów od producentów do nabywców), organizacja zaopatrzenia i dostaw, przyjmowanie zamówień, a także prowadzenie dokumentacji (tworzenie listów przewozowych, dokumentów celnych, rozliczanie kosztów). Operator logistyczny podejmuje na rzecz swoich klientów usługi związane z magazynowaniem, takie jak szeroko pojęta obsługa (np. przygotowanie do wysyłki, etykietowanie) oraz kontrola stanu i ilości towarów. Zajmuje się też sporządzaniem dokumentów magazynowych, może także wykonywać przewóz na rzecz klienta. Praca operatorów logistycznych pozwala na efektywną koordynację transportu drogowego oraz poprawę organizacji przepływu ładunków.
Jaka jest odpowiedzialność operatora logistycznego?
Szeroki zakres usług świadczonych przez operatorów logistycznych sprawia, że ich odpowiedzialność cywilna wynika przede wszystkim z zapisów zawartej z klientem umowy i związanych z nią konkretnych zobowiązań. Operator odpowiada za terminowość, częstotliwość i kompletność dostaw, a także za zgodność z zamówieniem i dokumentacją.
Odpowiedzialność związaną z magazynowaniem i składowaniem towarów określa Kodeks cywilny. Artykuł 853. §1 wskazuje, że umowę składu może realizować wyłącznie tzw. przedsiębiorca składowy, czyli taki, który w sposób ciągły zajmuje się świadczeniem usług składowych. Można przyjąć, że operatorzy logistyczni w zdecydowanej większości spełniają ten warunek. W takim przypadku odpowiedzialność dotyczy ewentualnych szkód z tytułu utraty, ubytku lub zniszczenia przyjętego towaru. Zgodnie z art. 855 przedsiębiorca jest też „obowiązany dokonywać odpowiednich czynności konserwacyjnych”. Istotnym wymogiem jest również „dochowanie należytej staranności” w podejmowanych działaniach. W spornych przypadkach wymóg ten jest oceniany w odwołaniu do Kodeksu cywilnego, a także do zapisów umowy pomiędzy operatorem logistycznym, a jego klientem.
Typy firm działające jako operatorzy logistyczni
Możemy wyszczególnić kilka podstawowych typów operatorów logistycznych:
- 1PL (First Party Logistics) – firmy wykonujące usługi związane z transportem lub logistyką wyłącznie przy użyciu własnych zasobów, takich jak magazyny, pojazdy, sprzęt, pracownicy,
- 2PL (Second Party Logistics) – operatorzy, którzy realizują usługi logistyczne wewnątrz firmy oraz łączą się z innymi ogniwami w łańcuchu dostaw. Zarządzają magazynowaniem oraz transportem, podczas gdy za czynności takie jak organizacja floty odpowiada zleceniodawca,
- 3PL (Third Party Logistics) – szeroki zakres usług logistycznych: operatorzy zajmują się organizacją przewozu, obsługą, kompletacją i dystrybucją ładunków, a także magazynowaniem i spedycją. Realizują też usługi pokrewne i dodatkowe – jest to między innymi monitorowanie transportu, obsługa zwrotów, wysyłanie i odbieranie przesyłek,
- 4PL (Fourth Party Logistics) – są to operatorzy, którzy zajmują się projektowaniem, nadzorowaniem oraz optymalizacją łańcucha dostaw i zarządzaniem rozbudowanymi sieciami logistycznymi. W swoich działaniach uwzględniają indywidualne potrzeby klienta, dostarczają systemy IT oraz koordynują działania logistyczne od początku, aż do momentu dostarczenia towarów do odbiorcy. Zwykle współpracują z operatorami Third Party Logistics,
- 5PL (Fifth Party Logistics) – najnowocześniejszy sposób świadczenia usług przez operatorów logistycznych. Polega na kompleksowym zarządzaniu łańcuchem dostaw oraz jego mapowaniu przy użyciu rozwiązań informatycznych stosowanych w 4PL. Działania te są zintegrowane z usługami stosowanymi przez firmy typu 3PL. Takie połączenie pozwala osiągnąć wysoką elastyczność i maksymalnie ograniczyć koszty klienta.
Jak znaleźć dobrego operatora logistycznego?
Zanim rozpoczniesz wybieranie operatora logistycznego, powinieneś zidentyfikować potrzeby swojej firmy – zarówno aktualne, jak i związane z długoterminowymi planami. Zdobyta w ten sposób wiedza będzie dla Ciebie podstawą podczas analizy dostępnych ofert.
Poszukując operatora, nie opieraj się wyłącznie na deklaracjach – sprawdź referencje, zweryfikuj opinie na temat terminowości i poziomu bezpieczeństwa towarów, jaki zapewniały poszczególne firmy. Ważną informacją jest jakość oraz szybkość komunikacji pomiędzy operatorem, a jego klientami, a także wdrożone w tym zakresie rozwiązania informatyczne. Istotna jest też kwestia ubezpieczeń posiadanych przez operatora oraz informacje, takie jak zakres obowiązywania polisy czy wysokość ewentualnych odszkodowań. Cenną wskazówką jest również doświadczenie, które posiada operator – szczególnie zdobywane we współpracy z przedsiębiorstwami z Twojej branży. Dobrym sposobem na uzyskanie rzetelnych informacji jest skorzystanie z analiz, które wykonują wyspecjalizowane wywiadownie gospodarcze.
