Na naszym blogu regularnie wracamy do tematyki zasad ruchu drogowego w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, skupiając się na takich kwestiach jak zakazy jazdy, czy mandaty za prędkość. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się przepisom obowiązującym w Szwajcarii. Kraj ten wyznacza wysokie standardy w zakresie bezpieczeństwa, a kierowcy, zarówno lokalni, jak i poruszający się w ramach transportu międzynarodowego, powinni znać najważniejsze zasady oraz kary za wykroczenia drogowe.
W tym artykule dowiesz się, jak działa system mandatów w Szwajcarii – jakie obowiązują zasady oraz ile wynoszą poszczególne kary. Sprawdź jakie wykroczenia mogą szczególnie obciążyć Twój portfel. Zapraszamy do lektury!
Przepisy dotyczące jazdy w Szwajcarii
W Szwajcarii podobnie jak w innych krajach funkcjonuje rozbudowany system kar mający na celu dyscyplinowanie kierowców łamiących przepisy ruchu drogowego. Mniejsze wykroczenia i drobne naruszenia przepisów są zazwyczaj karane w prosty sposób – poprzez mandaty.
Jednakże sytuacja wygląda zupełnie inaczej, gdy wykroczenie wiąże się ze spowodowaniem szkód materialnych bądź stanowi wyraźne zagrożenie dla zdrowia lub życia innych osób. W takich przypadkach, gdy uproszczona procedura karna jest niewystarczająca, kierowcy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności sądowej. Za rażące naruszenia przepisów, które wynikają z lekkomyślności i mogą prowadzić do poważnych niebezpieczeństw, grożą surowe konsekwencje, włącznie z karą pozbawieniem wolności do trzech lat. Co więcej, w pewnych okolicznościach może dojść do odebrania prawa jazdy, a nawet konfiskaty pojazdu.
Przepisy dotyczące jazdy w Szwajcarii
Omawiając przepisy drogowe w Szwajcarii, warto najpierw zwrócić uwagę na maksymalne dopuszczalne prędkości, które – podobnie jak w innych krajach – różnią się w zależności od miejsca oraz rodzaju drogi.
Przy dobrej widoczności i odpowiednich warunkach obowiązują następujące ograniczenia prędkości:
- w terenie zabudowanym: maksymalna prędkość wynosi 50 km/h,
- poza terenem zabudowanym (z wyłączeniem dróg ekspresowych i autostrad): maksymalna prędkość to 80 km/h,
- na drogach ekspresowych: dopuszczalna prędkość wynosi 100 km/h,
- na autostradach: maksymalna prędkość to 120 km/h.
Na drogach ekspresowych i autostradach obowiązuje limit prędkości 100 km/h dla:
- samochodów służbowych (z wyłączeniem autobusów przegubowych oraz autobusów komunikacji miejskiej z licencją na przewozy regularne, które mają zatwierdzone miejsca stojące),
- ciężkich samochodów kempingowych,
- lekkich pojazdów silnikowych z przyczepą, o ile masa całkowita przyczepy nie przekracza 3,5 t.
Warto podkreślić, że w przypadku specjalnych oznakowań lub dodatkowych ograniczeń dla danego typu pojazdu, ograniczenia te mają pierwszeństwo nad ogólnymi przepisami. Jeśli chodzi o inne limity prędkości, obowiązują poniższe przepisy:
80 km/h dla:
- ciężkich pojazdów mechanicznych (z wyjątkiem ciężkich pojazdów osobowych),
- ciężarówek z przyczepami,
- pojazdów silnikowych z naczepami,
- pojazdów wyposażonych w opony z kolcami.
60 km/h dla:
- traktorów komercyjnych.
40 km/h podczas:
- holowania pojazdów (w niektórych przypadkach możliwe jest zwiększenie tego limitu)
- holowania pustej lawety (w wybranych przypadkach również możliwe jest zwiększenie limitu prędkości).
30 km/h dla:
- niezarejestrowanych przyczep rolniczych i leśnych,
- zarejestrowanych przyczep rolniczych i leśnych, o ile ich dokumentacja rejestracyjna nie dopuszcza wyższych prędkości,
- pojazdów wyposażonych w opony metalowe z pełnej gumy.
Podane maksymalne prędkości nie mogą być przekraczane, nawet jeśli oznakowanie na drodze dopuszcza wyższy limit.
Zgodnie z obowiązującymi w Szwajcarii przepisami drogowymi, pojazdy, które nie są w stanie osiągnąć prędkości powyżej 100 km/h, nie mogą korzystać z lewego pasa na autostradach, z co najmniej trzema pasami w jednym kierunku. W określonych sytuacjach kierowcy są również zobowiązani do stosowania tzw. jazdy na suwak – jeśli na wielopasmowej drodze niemożliwe jest płynne poruszanie się jednym pasem lub pas kończy się przed zwężeniem, należy umożliwić pojazdom znajdującym się na zablokowanym pasie naprzemienne włączanie się do ruchu.
Nie należy pominąć oczywistej, aczkolwiek bardzo istotnej kwestii wyprzedzania na autostradzie prawą stroną – co do zasady jest to niedozwolone. Wyjątek stanowi jedynie sytuacja, gdy na lewym pasie utworzyłby się korek, a prawy pas wciąż pozostawałby przejezdny. W takim przypadku, przy zachowaniu maksymalnej ostrożności można wyminąć pojazdy znajdujące się po lewej stronie.
Wymagające, górskie fragmenty dróg, które dość powszechnie występują w Szwajcarii, wymuszają stosowanie szczególnych środków ostrożności. Dotyczy to zwłaszcza przyczep, które należy dodatkowo zabezpieczać klinami pod koła lub tymczasowymi podporami. W przypadku ciężkich pojazdów silnikowych, zestawów z przyczepami oraz wolnostojących przyczep, kliny pod koła są wymagane nawet przy łagodniejszych nachyleniach terenu.
W Szwajcarii szczególny nacisk kładzie się na ochronę środowiska, co znajduje swoje odzwierciedlenie w wymaganiach nakładanych na branżę transportową. W przypadku pojazdów wyposażonych w system pokładowy (komputer), jeśli diagnostyka wykazuje nieprawidłowe działanie urządzeń związanych z emisją spalin, właściciel jest zobowiązany do zlecenia kontroli i naprawy pojazdu w ciągu miesiąca od momentu, gdy usterka została po raz pierwszy zasygnalizowana.
Kary za przekroczenie prędkości
Przekraczanie dozwolonej prędkości w Szwajcarii wiąże się z surowymi konsekwencjami. Mandaty za nadmierną prędkość uzależnione są od miejsca oraz stopnia popełnionego wykroczenia. W przypadku poważnych wykroczeń kierowcy grozi również utrata prawa jazdy. Oto aktualna wysokość mandatów w Szwajcarii w terenie zabudowanym, poza obszarem zabudowanym oraz na autostradach.
Jakie są kary za przekroczenie prędkości w obszarach zabudowanych?
Zgodnie z przepisami, stwierdzenie przekroczenia prędkości polega na określeniu wartości przekroczenia względem dopuszczalnej prędkości obowiązującej w danym miejscu oraz w odniesieniu danego typu pojazdu. Odczytana prędkość jest pomniejszana o tzw. potrącenie bezpieczeństwa – jest ono zróżnicowane w zależności od urządzenia, którym został dokonany pomiar (może to być na przykład radar, detektor, pomiar odcinkowy, a także stacjonarne lub mobilne urządzenia pomiarowe). Wartość potrącenia jest proporcjonalnie większa w przypadku wyższych prędkości (art. 8 FEDRO).
Przekroczenie dozwolonej prędkości w terenie zabudowanym skutkować będzie mandatem w wysokości:
- 40 CHF – przekroczenie prędkości o 1-5 km/h,
- 120 CHF – przekroczenie prędkości o 6-10 km/h,
- 250 CHF – przekroczenie prędkości o 11-15 km/h.
Jakie są kary za przekroczenie prędkości poza obszarami zabudowanymi?
W Szwajcarii mandaty za przekroczenie prędkości poza obszarem zabudowanym wynoszą:
- 40 CHF – przekroczenie prędkości o 1-5 km/h,
- 100 CHF – przekroczenie prędkości o 6-10 km/h,
- 160 CHF – przekroczenie prędkości o 11-15 km/h,
- 240 CHF – przekroczenie prędkości o 16-20 km/h.
Jakie są kary za przekroczenie prędkości na autostradach?
Oto aktualne mandaty za przekroczenie dozwolonej prędkości na autostradzie:
- 20 CHF – przekroczenie prędkości o 1-5 km/h,
- 60 CHF – przekroczenie prędkości o 6-10 km/h,
- 120 CHF – przekroczenie prędkości o 11-15 km/h,
- 180 CHF – przekroczenie prędkości o 16-20 km/h,
- 260 CHF – przekroczenie prędkości o 21-25 km/h.
Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o wartość wyższą niż wyżej wymienione (czyli 20 lub 25 km/h) wiąże się z postawieniem kierowcy zarzutu popełnienia przestępstwa. W przypadku jazdy:
- w terenie miejskim: 40 km/h powyżej limitu,
- poza terenem miejskim: 60 km/h powyżej limitu,
- na autostradzie: 80 km/h powyżej limitu,
konsekwencje obejmują wysokie grzywny, karę pozbawienia wolności, utratę prawa jazdy na co najmniej dwa lata, a nawet konfiskatę pojazdu.
Inne naruszenia przepisów drogowych
Z uwagi na ukształtowanie terenu, służby kontrolne w Szwajcarii szczególną uwagę zwracają na odpowiednie dociążenie osi pojazdów – między innymi osi napędowej. Obciążenie osi napędowych powinno wynosić co najmniej (minimalny ciężar zapewniający odpowiednią przyczepność):
- 22% masy eksploatacyjnej – dla zestawów pojazdów o maksymalnej prędkości konstrukcyjnej pomiędzy 25 km/h a 40 km/h;
- 25% masy użytkowej – dla pojazdów i zestawów pojazdów, których maksymalna prędkość konstrukcyjna przekracza 40 km/h.
W kontekście rozmieszczenia ładunku kluczowe jest, aby osie kierowane przenosiły co najmniej 20% ciężaru roboczego. Dla przyczep z osią centralną środek ciężkości powinien znajdować się przed osią.
Zgodnie z artykułem 30 ust. 2 rozporządzenia prawo o ruchu drogowym (VRV), kierowcy samochodów, vanów, ciężarówek, autobusów i motocykli są zobowiązani do jazdy z włączonymi światłami dziennymi. Nieprzestrzeganie tego przepisu może skutkować grzywną w wysokości 40 CHF. Jazda bez włączonych świateł w oświetlonym tunelu wiąże się natomiast z mandatem wynoszącym 60 CHF (art. 41 ust. 1 SVG oraz art. 30 ust. 1 i 2 oraz 39 ust. 2 VRV). Ponadto nieuzasadnione użycie świateł przeciwmgłowych może skutkować sankcją w wysokości 40 CHF (art. 30 ust. 4 i 32 ust. 2 VRV).
Dla zagranicznych kierowców zaskakującym mandatem może być kara w wysokości 60 CHF za opuszczenie pojazdu bez wyjęcia kluczyka ze stacyjki (art. 22 ust. 1 VRV). Również 60 CHF grozi za nieuzasadnione nagrzewanie silnika pojazdu w czasie postoju (art. 33 lit. a VRV).
Wjazd na drogę ekspresową lub autostradę przez pojazdy silnikowe, które zgodnie z przepisami nie mają do tego prawa, skutkuje mandatem w wysokości 140 CHF (art. 35 ust. 1, 2 i 4 VRV). Ponadto, jak wskazuje art. 36 ust. 6 VRV, kierowcy pojazdów, które nie mogą przekraczać prędkości 100 km/h i korzystają z skrajnego lewego pasa na autostradach z co najmniej trzema pasami w tym samym kierunku, zagrożeni są mandatem w wysokości 60 CHF.
Przepisy drogowe w Szwajcarii przewidują obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa przez kierowców. Nieprzestrzeganie tego wymogu skutkuje karą 60 CHF (art. 3 a VRV). Z kolei nieutworzenie pasa awaryjnego pociąga za sobą mandat w wysokości 100 CHF (36 ust. 7 VRV).
Jakie są kary za brak prawa jazdy podczas kontroli?
Ustawodawca szwajcarski rozróżnia kwestie przewidzianych sankcji karnych wobec prowadzenia pojazdu mechanicznego bez posiadania wymaganych uprawnień do kierowania takim pojazdem, co związane jest z surowymi konsekwencjami, a przypadkiem kiedy kierowca nie okazuje na wezwanie organu kontrolnego dokumentu potwierdzającego posiadanie uprawnień. W tym drugim przypadku jeśli kierowca nie przedstawi do kontroli swojego prawa jazdy, otrzyma mandat w wysokości 20 CHF (art. 10 ust. 4 SVG) oraz 140 CHF gdyby nie przedstawił posiadanej karty kierowcy (art. 14c ust. 2 i 3 ARV 1).
Jakie są kary za używanie telefonu komórkowego bez zestawu głośnomówiącego?
Zachowanie odpowiedniego poziomu koncentracji jest kluczowe dla bezpieczeństwa na drodze. Korzystanie z telefonu bez zestawu głośnomówiącego podczas jazdy jest jedną z czynności, które szczególnie negatywnie wpływają na czas reakcji kierowcy. W Szwajcarii za to wykroczenie grozi mandat w wysokości 100 CHF (art. 3 ust. 1 VRV).
Jakie są kary za przejechanie na czerwonym świetle?
W Szwajcarii działa system monitorujący przejazdy przez skrzyżowania z sygnalizacją świetlną, który może być zintegrowany z systemami pomiaru prędkości. Przepisy prawne w tej kwestii są zbieżne z tymi, które standardowo obowiązują w innych krajach – kierowcy są zobowiązani do przestrzegania sygnałów świetlnych oraz poleceń wydawanych przez organy kierujące ruchem drogowym.
Uchybienia zakwalifikowane jako niezastosowanie się do „przemiennego sygnału świetlnego” lub „pojedynczego sygnału świetlnego” zgodnie z obowiązujących taryfikatorem mandatów w Szwajcarii zagrożone są mandatem wynoszącym 250 CHF. Wykrycie takich wykroczeń przez system automatycznej kontroli skutkuje wszczęciem procedury obejmującej ustalenie właściciela pojazdu, do którego następnie kierowana jest korespondencja zawierająca formularze dotyczące nałożonej kary. Jeśli mandat nie zostanie opłacony w wyznaczonym terminie, rozpoczyna się postępowanie karne.
Skutki poważnych naruszeń przepisów drogowych
Najczęstszymi konsekwencjami łamania przepisów drogowych są sankcje finansowe. W przypadku poważniejszych naruszeń podejmowane są dodatkowe kroki wykraczające poza samo postępowanie karne. Kantonalny urząd ruchu drogowego może zawiesić uprawnienia kierowcy, skierować go na dodatkowy egzamin lub na badania lekarskie i psychologiczne. Za pierwsze, umiarkowanie poważne wykroczenie uprawnienia zawieszane są na co najmniej jeden miesiąc, natomiast w przypadku popełnienia poważnego wykroczenia (po raz pierwszy) okres ten wynosi trzy miesiące.
Z oczywistych względów niestosowanie się przez kierowcę do sygnalizacji świetlnej jest traktowane bardzo rygorystycznie. Taki czyn wiąże się nie tylko z wysoką grzywną, ale może także skutkować czasowym odebraniem uprawnień do prowadzenia pojazdu. Mając na uwadze poważne konsekwencje oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu, należy bezwzględnie przestrzegać przepisów drogowych i stosować wszelkie możliwe środki ostrożności.
