Współczesna branża TSL, będąca niezmiennie filarem europejskiej gospodarki, podlega licznym wymaganiom i regulacjom. Właściwa organizacja przewozów ma ogromny wpływ na rozwój poszczególnych państw, a także na warunki pracy i bezpieczeństwo kierowców oraz innych uczestników ruchu drogowego. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej jednej z najważniejszych umów w transporcie drogowym, jaką jest Konwencja AETR. Kogo dotyczą i w jakich sytuacjach stosuje się przepisy Konwencji? Sprawdź!
Co to jest Konwencja AETR?
Konwencja AETR (skrót od „Accord Européen sur les Transports Routiers„) to umowa ustanawiająca szereg kluczowych zasad w transporcie międzynarodowym. Została uchwalona w Genewie w 1970 roku.
Umowa AETR jest instrumentem prawnym, który miał na celu harmonizację przepisów w poszczególnych krajach, poprawę bezpieczeństwa na drogach oraz utrzymanie właściwego standardu warunków pracy dla kierowców zawodowych.
Kiedy Konwencja AETR została podpisana przez Polskę?
Polska podpisała Konwencję AETR wkrótce po jej uchwaleniu – w 1971 roku, jednak odmienność krajowych przepisów znacząco opóźniła ratyfikację umowy. Ostatecznie przepisy AETR obowiązują w Polsce od 1992 roku. Aspekty regulowane przez umowę AETR znajdują się między innymi w polskim Kodeksie Pracy oraz w Ustawie o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 roku.
Jakie są kluczowe zasady wyznaczone przez Konwencję AETR?
Konwencja AETR reguluje:
- zasady zatrudniania i czas pracy kierowców,
- wymagane okresy odpoczynków,
- obowiązki związane z rejestrowaniem przez tachograf informacji na temat aktywności kierowcy,
- częstotliwość i zakres kontroli przez uprawnione inspekcje.
Umowa AETR dotyczy międzynarodowego transportu drogowego wykonywanego poza granicami państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz na terytorium krajów, które podpisały tę konwencję – przez pojazdy zarejestrowane w tych krajach.
Konwencja AETR wskazuje także minimalny wiek kierowcy – 18 lat dla pojazdów z naczepami i przyczepami o dopuszczanej masie całkowitej do 7,5 tony oraz standardowo 21 lat w odniesieniu do pozostałych pojazdów. Zgodnie z przepisami Konwencji AETR, kierowcy wykonujący przewóz osób również muszą mieć ukończone 21 lat.
Jak Konwencja AETR reguluje czas pracy i odpoczynku kierowców?
AETR zakłada rozliczanie czasu jazdy w ramach okresów tygodniowych oraz dziennych. Przepisy stanowią, że tygodniowy czas jazdy kierowcy nie może wynosić więcej niż 56 godzin. Jednocześnie należy także wziąć pod uwagę okres łącznego dwutygodniowego czasu jazdy, który nie może przekroczyć 90 godzin.
W jaki sposób przekłada się to na odcinki dzienne? Jak wynika z artykułu 6 Konwencji AETR, dzienny czas jazdy kierowcy wynosi 9 godzin i może być podwyższony dwa razy w tygodniu – maksymalnie do 10 godzin.
W jakim celu została stworzona umowa AETR?
Celem Konwencji AETR jest poprawa bezpieczeństwa na drogach oraz usprawnienie transportu międzynarodowego, zarówno w kontekście przewozu osób, jak i towarów. Kluczowym aspektem jest ujednolicenie przepisów dotyczących warunków zatrudnienia i czasu pracy kierowców zawodowych, co pozwala na wyeliminowanie różnic prawnych pomiędzy poszczególnymi krajami.
Co kierowca musi wiedzieć o przepisach AETR dotyczących czasu pracy?
Oprócz wspomnianych wyżej zasad dotyczących maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, kierowcy powinni wiedzieć, ile wynosi dobowy czas odpoczynku zgodnie z przepisami konwencji AETR.
- Czas przerwy po czteroipółgodzinnym czasie prowadzeniu pojazdu wynosi 45 minut. Zachowując zgodność z tą zasadą, przerwę można podzielić na dwie części – co najmniej 15-minutową i 30-minutową.
- Odpoczynek dzienny wynosi 11 godzin. Konwencja AETR dopuszcza podział odpoczynku na dwie części – trwającą 3 godziny oraz 9 godzin (stosując wyżej wymienioną kolejność tych części).
- Odpoczynek tygodniowy w formie regularnej trwa co najmniej 45 godzin, z kolei w wymiarze skróconym – co najmniej 24 godziny. W okresie kolejnych dwóch tygodni, konieczne jest zrealizowane przynajmniej dwóch regularnych odpoczynków lub jednego regularnego oraz jednego skróconego. Niewykorzystane godziny odpoczynku kierowca musi odebrać w ciągu trzech tygodni.
- odpoczynek przewidziany w załodze kilkuosobowej wynosi 9 godzin w okresie 30 godzin od zakończenia okresu odpoczynku, co podczas jazdy dwuosobowej pozwala każdemu kierowcy na prowadzenie pojazdu przez maksymalnie 10 godzin dziennie (dwa razy w tygodniu).
Jak Konwencja AETR reguluje zasady odpoczynku na promie lub w pociągu? Odpoczynek może zostać w takiej sytuacji podzielony maksymalnie na 3 odcinki, a sumaryczny czas aktywności kierowcy pomiędzy nimi nie może być dłuższy niż 60 minut. Obowiązkowo kierowca musi mieć zapewnioną koję lub kuszetkę.
W jakich krajach obowiązuje Konwencja AETR?
Umowę AETR ratyfikowały następujące państwa: Albania, Andora, Armenia, Austria, Azerbejdżan, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czarnogóra, Czechy, Dania, Estonia, Federacja Rosyjska, Finlandia, Francja, Grecja, Gruzja, Hiszpania, Irlandia Północna, Kazachstan, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Macedonia, Malta, Mołdawia, Monako, Holandia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, San Marino, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Tadżykistan, Turcja, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan, Węgry, Wielka Brytania i Włochy.
Czy przepisy AETR są jednolite we wszystkich krajach członkowskich?
Tak, przepisy AETR stanowią ramy regulacyjne dla krajów, które podpisały Konwencję – wszystkie państwa są zobowiązane do uwzględnienia ich w swoich wewnętrznych systemach prawnych.
