Branża TSL charakteryzuje się dużą liczbą wymagań, które mają za zadanie zwiększać bezpieczeństwo na drodze i poprawiać jakość świadczonych usług. Dobrym przykładem są zasady związane z rejestrowaniem czasu pracy kierowcy. W celu precyzyjnego monitorowania tego procesu oraz zapewnienia zgodności z przepisami, w pojazdach wykorzystywanych do realizacji zleceń transportowych montowane są tachografy.
Tachograf jest urządzeniem elektronicznym, które rejestruje i przechowuje informacje dotyczące czasu pracy. Mierzy również odległość pokonaną przez pojazd oraz inne parametry związane z podróżą. Aby tachograf mógł prawidłowo spełniać swoje funkcje, konieczne jest cykliczne przeprowadzanie kalibracji, czyli sprawdzania i dostosowywania parametrów urządzenia w celu zapewnienia właściwej dokładności pomiarów.
W dalszej części artykułu skupimy się na omówieniu szczegółów związanych z kalibracją tachografu oraz przyjrzymy się terminom, których należy przestrzegać. Omówimy również potencjalne kary za brak kalibracji tachografu oraz przedstawimy praktyczne wskazówki dotyczące najważniejszych procedur.
Co to jest kalibracja tachografu?
Kalibracja tachografu to kompleksowy proces, który ma na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego urządzenia. Polega on nie tylko na sprawdzeniu poprawności jego działania, ale również na dostosowaniu do specyfiki poszczególnych pojazdów. Zgodnie z Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2017/799, podczas kalibracji uwzględnia się również takie parametry, jak numer VIN i numer rejestracyjny pojazdu (VRN), aktualny czas UTC (uniwersalny czas koordynowany), a także kod rejestrującego państwa, ustawienia ogranicznika prędkości, rozmiar opon, czy bieżący stan licznika.
Dlaczego kalibracja tachografu jest ważna?
Prawidłowa kalibracja gwarantuje, że tachograf rejestruje i wyświetla wymagane dane zgodnie z przepisami prawa. Bez odpowiedniej kalibracji tachograf może pokazywać błędne informacje, co prowadzi do nieprawidłowego monitorowania czasu pracy kierowców i może skutkować łamaniem przepisów. Kalibracja tachografu jest więc istotna zarówno z punktu widzenia obowiązujących wymogów prawnych, jak i bezpieczeństwa oraz integralności danych.
Kalibracja tachografu jest wymagana przez przepisy określone w ustawie o transporcie drogowym. Załącznik numer 1 do ustawy zawiera wykaz naruszeń wraz z ich wagą oraz numerami grup, a także wysokościami poszczególnych grzywien. Wykaz ten obejmuje między innymi sankcje za naruszenia zasad związanych z czasem pracy kierowcy oraz brakiem odpowiednich dokumentów, zezwoleń i uprawnień. W wykazie znajdują się również kary za brak kalibracji tachografu.
Jak wynika z przepisów, „wykonywanie przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w tachograf, który nie został sprawdzony lub poddany przeglądowi przez warsztat posiadający zezwolenie” jest zagrożone karą w wysokości 1000 złotych oraz jest kwalifikowane jako bardzo poważne naruszenie.
Terminy i procedury kalibracji tachografu
Jakie są terminy kalibracji tachografu? Przepisy dotyczące tachografów (wspomniane wyżej Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/799 oraz umowa AETR) stanową, że standardowo kalibracja musi być wykonywana co 2 lata. Są jednak okoliczności, w których należy zrobić to wcześniej – na przykład w sytuacji, kiedy urządzenie ulegnie uszkodzeniu lub awarii. Kalibrację należy również wykonać niezwłocznie po zerwaniu plomb zabezpieczających. W takich przypadkach, bez względu na upływ czasu, należy upewnić się, że tachograf jest w pełni sprawny i dostrojony. Istotną kwestią związaną z procedurami kalibracji tachografu są także odpowiednie oznaczenia na pojeździe, które znajdują się na tabliczce pomiarowej, umieszczanej zwykle na ramie drzwi. Znajdują się tam takie informacje, jak na przykład data ważności legalizacji.
Co grozi za brak kalibracji tachografu?
Oczywistą kwestią jest fakt, że na konsekwencje braku kalibracji tachografu narażony będzie właściciel firmy transportowej, jednak nie tylko on może ponieść odpowiedzialność w takiej sytuacji. Grzywna lub mandaty karne mogą dotknąć również kierowcę, a także osobę zajmującą się zarządzaniem firmową flotą.
Jak uniknąć kar za brak kalibracji tachografu?
Najważniejszym krokiem jest wprowadzenie odpowiednich procedur, które pozwolą skutecznie monitorować terminy kalibracji tachografu. Coraz częściej firmy decydują się na odejście od polegania w tej kwestii wyłącznie na samych kierowcach. Współczesne rozwiązania technologiczne oferują wiele możliwości automatyzacji i ułatwień w monitorowaniu terminów kalibracji. Nieocenioną pomocą może okazać się wykorzystanie systemów informatycznych, które odpowiednio wcześniej powiadamiają o zbliżającym się terminie. Dzięki temu można planować wizytę w serwisie z wyprzedzeniem, eliminując ryzyko opóźnień i ewentualnych kar.
Ile kosztuje kalibracja tachografu?
Wielu przewoźników zastanawia się, ile będzie kosztować kalibracja tachografu w 2023 roku. Należy pamiętać, że ceny mogą się różnić w zależności od rodzaju urządzenia oraz regionu. Oto ogólne informacje dotyczące kosztów kalibracji tachografów w Polsce:
- tachografy analogowe oraz tachografy cyfrowe wyprodukowane do 2019 roku: koszty kalibracji zazwyczaj mieszczą się w przedziale od 300 do 500 złotych,
- inteligentne tachografy I generacji: dla właścicieli pojazdów wyposażonych w tachografy inteligentne I generacji (G2V1), należy spodziewać się nieco wyższych kosztów kalibracji. Ceny wahają się zwykle w przedziale od 500 do 650 złotych. Podobnie jak w przypadku tachografów analogowych, warto skonsultować się z różnymi serwisami tachografów i zbadać ceny w swoim regionie, aby znaleźć najkorzystniejszą ofertę.
Już w sierpniu wejdą w życie przepisy, w związku z którymi w pojazdach ciężarowych będą montowane nowe tachografy – tak zwane inteligentne tachografy drugiej generacji. Wciąż nie wiemy, jaki będzie koszt ich kalibracji, możemy jednak spodziewać się, że będzie on wyższy niż w przypadku wyżej wymienionych urządzeń.
Najczęstsze pytania dotyczące kalibracji tachografu
Oto najczęstsze pytania związane z kalibracją tachografów:
Ile trwa kalibracja tachografu cyfrowego?
Z reguły kalibracja tachografu cyfrowego trwa od 1 do 2 godzin. W tym czasie specjalista przeprowadza szereg procedur mających na celu dostrojenie i sprawdzenie dokładności urządzenia. Proces ten obejmuje testy różnych funkcji, takich jak rejestracja czasu pracy, prędkości i dystansu, a także wykonanie kalibracji czujników.
Czym się różni kalibracja tachografu cyfrowego od analogowego?
Kalibracja tachografu analogowego przeprowadzana jest na stole pomiarowym i koncentruje się na ustawieniu poszczególnych mechanizmów i komponentów oraz porównaniu wskazanych danych z wykresówką. W przypadku kalibracji tachografu cyfrowego nie jest konieczny demontaż urządzenia, a procedura skupia się na dostrojeniu oprogramowania do precyzyjnej rejestracji danych. Niezależnie od rodzaju sprzętu, kalibracja ma na celu zapewnienie dokładności w rejestrowaniu czasu pracy kierowcy oraz innych niezbędnych parametrów jazdy.
Kiedy powinna zostać przeprowadzona pierwsza kalibracja tachografu cyfrowego?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi tachografów, pierwsza kalibracja tachografu cyfrowego musi zostać przeprowadzona w terminie do dwóch tygodni od daty rejestracji pojazdu.
Czy muszę robić kalibrację tachografu po zmianie opon?
Tak, zmiana opon w samochodach wykorzystywanych do wykonywania zleceń transportowych wiąże się z obowiązkiem przeprowadzenia kalibracji tachografu.
