Z tego artykułu dowiesz się:
– gdzie i dlaczego narodziła się koncepcja giełdy transportowej,
– jak działa giełda transportowa
Trochę historii. Początki giełdy transportowej
Koncepcja giełdy transportowej, podobnej do tej jaką znamy współcześnie, narodziła się w Europie w latach 70. XX wieku, gdy coraz więcej towarów trzeba było przewozić samochodami. Przemysł transportowy przeżywał wtedy rozkwit. Wprawdzie coraz więcej spedytorów wchodziło na rynek, ale skala przewożonych ładunków rosła znacznie szybciej. Wielu przewoźników nie mogło dotrzymać stałych umów, bo ich pojazdy lub kierowcy byli już zajęci lub ich po prostu na danych trasach krajowych brakowało. Powstały pierwsze pośrednictwa frachtowe, które do komunikacji z klientami wykorzystywały połączenia telefonicznie. Tak najnowsze zlecenia znajdowały się na giełdzie transportowej… Było to czasochłonne i mało efektywne.
Pierwsza na świecie elektroniczna giełda transportowa powstała w 1985 r. we Francji pod nazwą Teleroute i działała w systemie Minitel. Był to system wideotekstowy działający w trybie on-line i dostępny za pośrednictwem linii telefonicznych. Wprowadzono go we Francji w 1982 r . System ten uznawany jest za najbardziej udaną usługę sieciową, jaka istniała na świecie przed rozpowszechnieniem się Internetu. Do korzystania z systemu potrzebny był specjalny terminal z klawiaturą, połączony z małym monitorem i modemem. Niewielka prędkość transmisji danych i ograniczony zasięg (tylko obszar Francji) spowodowały, że Minitel został wyparty przez Internet. Obsługa systemu zakończona została 30 czerwca 2012 r., choć używanych było jeszcze 810 000 terminali.
Co to tak naprawdę jest, czyli jak działa giełda transportowa
Dziś, w czasach zaawansowanego Internetu, giełda transportowa jest w największym skrócie platformą wymiany informacji między przewoźnikami i przedsiębiorstwami spedycyjnymi czy klientami indywidualnymi. Pomaga znaleźć odpowiedniego przewoźnika. Ma również ułatwić komunikację i przyspieszyć zawierania transakcji w transporcie towarów. Wykorzystując Internet można w czasie rzeczywistym wyszukać wolne ładunki czy zaoferować do przewozu ładunek lub pojazd i zawrzeć stosowną umowę.
Firma, która ma towary do transportu, publikuje zlecenie transportowe z opisem towarów i trasą. Bywa też odwrotnie. To przewoźnik zgłasza ciężarówkę jako ofertę transportową i poszukuje klienta z towarem do przewiezienia. Na giełdzie transportowej łączy się więc w sobie dwie giełdy: ładunków i pojazdów.
Główną różnicą między działającymi giełdami transportowymi jest ich zasięg geograficzny, w którym realizowane są trasy przewozu towarów. Są giełdy krajowe, regionalne lub międzynarodowe (czasami tylko dla sąsiadujących ze sobą krajów, czasami dla większej ich liczby).
Drugą różnicą jest liczba ofert ładunków. Są giełdy ładunków, które w bazie mają 200-350 tys. ofert każdego dnia, inne chwalą się 7 nowymi ofertami na sekundę, liczbą dostępnych dziennie pojazdów np. 50 tys. lub liczbami zarejestrowanych i zweryfikowanych klientów, np. 135 000 z 44 krajów. Niektóre proponują obsługę transakcji nawet w ponad 20 językach. Dostęp do giełdy w branży transportowej może być bezpłatny lub płatny. Część giełd ładunków wymaga zainstalowania specjalnego oprogramowania i opłacenia stosownego abonamentu za korzystanie z usług. Inne udostępnione są za darmo poprzez przeglądarkę www lub aplikację mobilną. W giełdzie transportowej pobiera prowizję od wartości zlecenia transportowego pozyskanego dzięki serwisowi. Płaci ją przewoźnik.
Wykorzystanie giełdy transportowej pozwala firmom zmniejszyć liczbę przejazdów bez ładunku powrotnego. Ułatwia też optymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej i pozyskiwanie dodatkowych zleceń transportowych na danej trasie przejazdu. Takie giełdy są też szansą dla producentów różnych towarów, którzy nie mają własnej floty ciężarówek. Nie muszą współpracować ze spedytorami i tym samym oszczędzają.
Podsumowanie
Podsumujmy. Na giełdach transportowych w jednym miejscu mamy dużo różnorodnych ofert łądunków, a ich skala kształtuje konkurencję wśród przewoźników, można wirtualnie śledzić trasę przejazdu ciężarówki, szybsza jest wymiana danych na temat realizacji zlecenia,
Istnieje jednak pewne ryzyko przypadkowości wyboru przewoźnika. Giełdy transportowe tworzą więc fora umożliwiające wyrażania opinii lub składania rekomendacji na temat wszystkich jej klientów działających na danej giełdzie. Do ofert ładunków nie można wejść anonimowo. Klienci rejestrują swe dane, są też weryfikowani przez daną giełdę transportową.
