Jedno zaświadczenie, wiele wątpliwości i pytań, ale pracując jako kierowca ciężarówki na europejskich trasach trzeba to wiedzieć, lub przynajmniej mieć o tym podstawowe pojęcie. Dowiedz się, jak otrzymać zaświadczenie A1.
Zaświadczenie A1 wydaje ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych)
Zaświadczenie A1 jest wydawane przez polski ZUS w celu potwierdzenia, któremu ustawodawstwu dotyczącemu zabezpieczenia społecznego podlega osoba je składająca oraz poświadczenia, czy dana osoba nie podlega przepisom dotyczącym opłacania składek w innym państwie.
Po co kierowcy zaświadczenie A1?
Formularz A1 poświadczony przez ZUS potrzebny jest w przypadku podjęcia zarobkowej pracy poza terytorium Polski na terenie państwa lub państw z obszaru UE (Unii Europejskiej), EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego: obejmuje on państwa Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA) lub Szwajcarii.
Gdzie znaleźć druk zaświadczenia a1 i jak go wypełnić?
Na platformie PUE ZUS działa kreator wniosku o wydanie zaświadczenia A1. Klient odpowiada na pytania, a system sam wybiera odpowiedni wniosek. Kreator podpowiada też jak krok po kroku wypełnić wniosek. Gdy podamy wszystkie dane, powstanie komplet dokumentów – wniosek o wydanie zaświadczenia A1 z wymaganymi załącznikami.
Kiedy kierowcy potrzebne jest zaświadczenie A1?
Klienci ZUS mogą korzystać z kreatora do wniosków o wydanie zaświadczenia A1 w sytuacji: delegowania pracownika do innego państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii, czasowego przeniesienia wykonywania działalności na własny rachunek do innego państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii albo wykonywania pracy najemnej lub działalności na własny rachunek, w kilku państwach członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii. Brak uzyskania formularza A1 potwierdzonego przez ZUS oznacza konieczność opłacania składek (z reguły wyższych niż te w Polsce) według stawek państwa faktycznego wykonywania pracy.
Zaświadczenie A1 dla przedsiębiorcy
Tzw. samozatrudnieni (jednoosobowa działalność gospodarcza) muszą mieć zaświadczenie A1 jeśli mają firmę zarejestrowaną w Polsce, wykonują usługi na rzecz zagranicznych kontrahentów z państw UE, EOG lub Szwajcarii i chcą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne do polskiego ZUS-u, a nie instytucji ubezpieczeniowych państw trzecich. Od charakteru zagranicznej działalności będzie uzależniony rodzaj wymaganego zaświadczenia A1.
A oto są przykłady:
– jeśli ubiegająca się o zaświadczenie osoba świadczy lub planuje świadczyć pracę za granicą przez pewien czas w sposób ciągły, bez przerw na działalność w Polsce, właściwym będzie formularz A1 typu 12.2.
– jeżeli w określonym czasie dana osoba będzie na przemian lub równocześnie wykonywała pracę za granicą i w Polsce, odpowiednie będzie zaświadczenie A1 typu 13.2.
– jest jeszcze wariant przy delegowanie pracowników, a więc jeśli prowadzisz firmę w Polsce, zatrudniasz pracowników, zamierzasz świadczyć swoje usługi w krajach UE, EOG lub Szwajcarii poprzez zatrudnianych w Polsce pracowników, chcesz od delegowanych za granicę pracowników opłacać polski ZUS, to należy uzyskać dla osób delegowanych zaświadczenie A1.
Zaświadczenie A1 a umowa o pracę
Kierowca międzynarodowy zatrudniony na podstawie umowy o pracę, pracujący głównie poza obszarem Polski, na obszarze UE, EOG lub Szwajcarii, musi posiadać z ZUS zaświadczenie A1. Taki kierowca transportu międzynarodowego jest uznawany za pracownika delegowanego. W związku z tym musi posiadać potwierdzenie ustawodawstwa mającego zastosowanie w zakresie ubezpieczeń społecznych – zaświadczenie A1. I to pracodawca zobowiązany jest uzyskać dla niego poświadczenie tego formularza w ZUS. W okresie świadczenia pracy kierowca musi wozić go ze sobą.
Dodatkowo, jeżeli okres delegowania nie przekracza 24 miesięcy i kierowca nie zastępuje innej osoby delegowanej, to ZUS jest zobowiązany wystawić zaświadczenie A1. Kierowca z kolei ma obowiązek mieć je podczas wykonywania pracy za granicą. Nie ma przy tym znaczenia, że kierowca nie ma stałego miejsca zamieszkania za granicą. Prawo do kontroli zaświadczenia A1 mają odpowiednie organy lub podmioty odpowiedzialne na terytorium danego państwa członkowskiego.
Zaświadczenie A1 to niezbędny dokument w pracy kierowcy międzynarodowego
Trzeba pamiętać, że posiadanie przez kierowcę zaświadczenia A1 jest jego obowiązkiem. Jest ono sprawdzane w trakcie kontroli pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia w transporcie. Brak zaświadczenia A1 może skutkować nałożeniem na firmę kary finansowej lub zawieszeniem świadczenia jej usług w państwie przyjmującym.
