Kabotaż – termin znany każdemu, kto zajmuje się drogowym transportem międzynarodowym. To nic innego jak zarobkowy transport ładunków na obszarze tego samego państwa pojazdem zarejestrowanym w innym kraju. Ma on na celu zoptymalizowanie procesu dostawy i zminimalizowanie tzw. pustych przebiegów. Zasady przewozu kabotażowego w Unii Europejskiej reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1072/2009 z 2009 roku.
Kto może wykonywać kabotaż?
Kabotaż może wykonywać każdy, kto zgodnie z prawem wykonuje zarobkowy, drogowy przewóz rzeczy, tj. posiada zarejestrowaną działalność na terenie jednego z krajów członkowskich UE lub EFTA oraz licencję transportową na przewozy międzynarodowe. Kabotaż może być realizowany w oparciu o pojazd ciężarowy, ale także dostawczy o DMC (dopuszczalnej masie całkowitej) mniejszym niż 3,5 tony.
Dowiedz się więcej o dopuszczalnej masie całkowitej.
Istotne elementy transportu kabotażowego
Transport kabotażowy może zostać rozpoczęty po całkowitym lub częściowym rozładunku towaru dostarczonego do miejsca docelowego w kraju adresata. Przepisy wskazują, że dostawy w ramach kabotażu powinny odbywać się tym samym samochodem, którym przewoźnik przekroczył granicę.
O przewozie kabotażowym możemy mówić np. w przypadku polskiej firmy, która przyjęła zlecenie przewozu danego ładunku pomiędzy dwoma miastami w Hiszpanii, uprzednio wykonując przewóz i wyładunek z Polski. Właśnie te ostatnie dwa elementy są tu kluczowe, gdyż by kabotaż mógł być możliwy, koniecznym jest wykonanie najpierw transportu międzynarodowego konkretnym pojazdem.
Firma transportowa ma prawo do rozpoczęcia przewozu kabotażowego po choćby częściowym rozładunku towarów przewiezionych do państwa docelowego.
Ramy czasowe i ilościowe kabotażu. Co mówi prawo?
Usługa kabotażu jest oczywiście określona czasowo. Prawo mówi, iż ostatnia dostawa w jego ramach musi zostać wykonana do 7 dni od zakończenia rozładunku transportu międzynarodowego. Co ważne, jeżeli przewoźnik wykonuje przewozy kabotażowe tylko w granicach państwa przyjmującego, wtedy ma prawo przeprowadzić 3 dostawy towaru w ciągu 7 dni od pierwszego rozładunku. Przepisy umożliwiają także kabotaż w granicach innego państwa niż państwo rozładunku. Pamiętajmy jednak, że powinien odbyć się on w ciągu trzech dni od przekroczenia granicy w drugim państwie. Co ważne pojazd może do niego wjechać jedynie bez ładunku. Taką usługę kabotażu należy zakończyć w terminie 7 dni od dnia rozładunku w kraju przyjmującym. Gdy już pojazd danej firmy wjedzie na teren państwa, w którym planowany jest kabotaż, może wykonać w jego granicach tylko jeden przewóz.
Zezwolenie na przewóz kabotażowy. Jakie dokumenty musimy posiadać?
Wykonując usługę kabotażu, musimy pamiętać o kilku ważnych dokumentach, które zobligowani jesteśmy okazać w przypadku kontroli. Są nimi: międzynarodowy list przewozowy CMR – dokumentacja wskazująca datę rozładunku w kraju przyjmującym, listy przewozowe dla każdej zrealizowanej usługi transportowej w ramach kabotażu, a także faktury za zrealizowane przewozy kabotażowe.
Przeczytaj więcej o niezbędnych dokumentach transportowych w pracy przewoźnika i kierowcy.
Regulacja kabotażu. Sankcje i kary za przekroczenie limitów
Kabotaż, w niektórych wypadkach może być zagrożeniem dla lokalnych firm transportowych i okazją do wyparcia z rynku droższych, ale niekoniecznie gorszych przewoźników. Stąd jego limitowanie, zabezpieczone systemem kar. Każde Państwo członkowskie UE, chroniąc swój rynek, samo reguluje sankcje za przekraczanie limitów kabotażu i brak stosownej dokumentacji przy jego realizacji. Każdorazowo karani są zarówno przedsiębiorstwo wykonujące ponadnormatywny kabotaż jak i kierowca konkretnego pojazdu, którym przewóz ten był dokonywany. W większości wypadków mówimy o grzywnach i mandatach, choć także może być to unieruchomienie pojazdu, a nawet kara więzienia jak np. we Francji.
Pakiet mobilności wprowadzi zmiany w przewozie kabotażowym
Wchodzący stopniowo w życie pakiet mobilności wprowadza od roku 2022 dość istotną zmianę w wykonywaniu przewozu kabotażowego. Na jego mocy konieczne będzie po wykonaniu kabotażu tzw. zamrożenie pojazdu (cooling off), mające na celu wstrzymanie wykonywania dalszych operacji kabotażowych tym samym pojazdem w tym samym państwie członkowskim na okres 4 dni.
