W artykule omówimy nadchodzące zmiany w opłatach drogowych w Niemczech i ich wpływ na branżę TSL oraz europejską gospodarkę. Niemcy od lat odgrywają kluczową rolę w europejskim transporcie, z tego powodu każda zmiana zachodząca w tym kraju ma istotny potencjał, by wywrzeć wyraźny wpływ na całą branżę oraz ogólną sytuację gospodarczą w Europie.
Istotnym aspektem, który zostanie poruszony w tym artykule, jest także dekarbonizacja w transporcie. Jest to kwestia mająca kluczowe znaczenie w kontekście celów Unii Europejskiej w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. UE dąży do osiągnięcia zerowego poziomu emisji już w 2050 roku, co będzie stanowić ogromne wyzwanie dla sektora TSL.
Wprowadzenie do zmian w systemie opłat drogowych w UE
Od 1 grudnia bieżącego roku wejdą w życie istotne zmiany w opłatach drogowych w Niemczech, które wywołają duże konsekwencje w sektorze transportu drogowego. W naszym artykule przyjrzymy się, jak ta nowelizacja wpłynie na koszty przewozu oraz przybliżymy zasady ubiegłorocznej dyrektywy o eurowiniecie, w oparciu o którą będą funkcjonowały nowe przepisy.
Rekordowe podwyżki opłat drogowych w Niemczech od grudnia 2023
Opłaty drogowe w Niemczech wzrosną już 1 grudnia, a ich wysokość uzależniona będzie od klasy spalania pojazdu. W przypadku ciężarówek, które spełniają normę EURO 6, opłaty wzrosną do poziomu 35,4 centa w przeliczeniu na przejechany kilometr. W praktyce oznacza to wzrost o ponad 80% w stosunku do obecnych stawek.
Nowe przepisy wiążą opłaty drogowe z emisją CO2 oraz pokonaną odległością, wprowadzając zróżnicowane stawki dla pojazdów, nawet jeśli spełniają one te same normy emisji spalin. W związku z tym posiadanie ciężarówki EURO 6 nie gwarantuje już jednolitej kategorii opłat. Co więcej – od 1 stycznia 2024 opłaty obejmą także samochody ciężarowe wykorzystujące paliwa alternatywne, takie jak gaz ziemny – CNG/LNG. Dodatkowo, już od 1 lipca przyszłego roku, opłaty drogowe w Niemczech zaczną obowiązywać również pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony.
Taki stan prawny oznacza, do końca 2025 roku z opłat drogowych w Niemczech zwolnione będą jedynie elektryczne ciężarówki i samochody zasilane wodorem. Chociaż ekologiczne pojazdy ciężarowe spełniają najnowsze wytyczne unijne i wpisują się w trend dekarbonizacji w transporcie, ich ograniczenia związane z zasięgiem czy uzupełnianiem energii sprawiają, że wciąż pozostają poza powszechnym użytkiem.
Podwyżki wprowadzone przez niemiecki rząd powiązane są bezpośrednio z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/362.
Patrząc szerzej, jednym z istotnych aspektów jest teraz skuteczne zarządzanie środkami pozyskanymi z opłat. Warto mieć nadzieję, że poszczególne kraje odpowiednio zainwestują uzyskane fundusze w rozwój infrastruktury, czy na przykład promowanie transportu intermodalnego.
Kluczową kwestią pozostaje jednak wpływ opłat drogowych na firmy transportowe oraz rozwój gospodarczy naszego kontynentu.
Jak nowe opłaty drogowe wpłyną na koszty transportu drogowego?
Konsekwencją nadchodzącego podniesienia stawek opłat drogowych w Niemczech niewątpliwie będzie wzrost kosztów transportu drogowego, zwłaszcza dla pojazdów z normą spalania EURO 1, w przypadku których podwyżka wyniesie aż 15,8 centa za przejechany kilometr. Już przy obecnych stawkach myta zachowanie rentowności stanowi duże wyzwanie – przewoźnicy znajdują się więc w trudnej sytuacji, gdyż z reguły nie są w stanie pozwolić sobie na ponoszenie dodatkowych kosztów.
Właścicieli firm czeka więc perspektywa intensywnych negocjacji z klientami. Kontrakty na zlecenia transportowe powinny obecnie uwzględniać klauzule związane z kosztami paliw oraz opłatami drogowymi. Przewoźnicy, którzy posiadają ograniczoną liczbę kontraktów lub w pełni polegają na pojedynczych zleceniach z giełd, mogą stanąć przed dodatkowymi wyzwaniami w adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości rynkowej.
Strategie dla firm transportowych w obliczu nowych wytycznych
Priorytetem jest oczywiście uzyskanie jak największego pokrycia kosztów podwyżki mautu w stawce za fracht. W ten sposób przewoźnicy mogą się uniknąć sytuacji, w której sami ponoszą główny ciężar nowych ekologicznych wymagań związanych z emisją CO2 pojazdów ciężarowych oraz ograniczają wpływ opłat drogowych na firmy transportowe
Z braku innych realnych i dostępnych możliwości, wzrost opłat drogowych w Niemczech zostanie częściowo przeniesiony na zleceniodawców, co z kolei negatywnie odbije się na kieszeni konsumentów.
Przewoźnicy z pewnością powinni szukać oszczędności. Jedną z możliwości jest korzystanie z produktów i usług dostawców, działających w ramach strategii one stop shop – oferujących szereg rozwiązań, które optymalizują działania firm transportowych. Są to między innymi:
- systemy telematyczne;
- narzędzia TMS;
- karty paliwowe i urządzenia do regulowania opłat drogowych;
- rozliczanie czasu pracy kierowcy.
W ten sposób, korzystając z wielu różnych narzędzi od jednego dostawcy, przewoźnicy mogą liczyć na atrakcyjne zniżki oraz zapewnić swojej firmie większą spójność. Decydując się na rozwiązania kupowane od różnych producentów, narażamy się na wyższe koszty, a także utrudnienia związane z ich wdrożeniem.
Znaczenie dekarbonizacji i nowoczesnych technologii w transporcie
Digitalizacja w transporcie to po prostu wykorzystywanie nowoczesnych technologii w celu usprawnienia, optymalizacji i automatyzacji różnych aspektów działalności transportowej oraz zminimalizowania negatywnego wpływu na środowisko. Bez wątpienia jest to jeden z ważnych sposobów na szukanie oszczędności w obliczu zmian w opłatach drogowych w UE oraz innych aktualnych wyzwań w branży TSL.
Idealnym przykładem są systemy TMS, wsparte profesjonalnymi mapami kalkulującymi opłaty drogowe. Korzystając z tego typu narzędzi, spedytorzy zyskują dostęp do konkretnych danych, które pozwalają realistycznie ocenić rentowność firmy, opłacalność poszczególnych zleceń, a także wybierać optymalne trasy.
Istotną rolę pełni również telematyka, dająca między innymi możliwość przesyłania wybranych tras i ich „korytarzowania”, dzięki czemu przewoźnik może mieć pewność, że kierowca jedzie zgodnie z ustalonym planem. Systemy telematyczne są także dobrym sposobem na redukcję spalania paliwa i ograniczenie pustych przebiegów oraz przeprowadzanie zaawansowanych analiz stylu jazdy kierowców.
Z kwestią digitalizacji łączy także inny trend, jakim jest dekarbonizacja w transporcie. Termin ten odnosi się do procesu eliminowania lub znacznego ograniczania emisji spalin przez sektor transportowy. Chodzi głównie o dwutlenek węgla (CO2) – w skali całego świata branża TSL odpowiada za ponad 20% emisji tego związku chemicznego do atmosfery. W celu zatrzymania niekorzystnych zmian klimatycznych prawodawstwo Unii Europejskiej zmierza do osiągnięcia tzw. neutralności emisyjnej w 2050 roku.
Przyszłość opłat drogowych w UE i trendy w dekarbonizacji
Dekarbonizacja w transporcie niesie za sobą zmiany prawne (w tym np. zmiany podatkowe lub zmiany w opłatach drogowych w UE), które będą promować wykorzystanie ekologicznych pojazdów ciężarowych. Dziś wciąż trudno jeszcze powiedzieć, jak dokładnie będzie wyglądał transport za kilkanaście lat, jednak z pewnością ogromne znaczenie będzie odgrywać rozbudowa infrastruktury umożliwiającej ładowanie zeroemisyjnych i niskoemisyjnych samochodów.
Należy także spodziewać się dalszych zmian legislacyjnych, które będą uzależniały wysokość opłat od klasy emisji spalin pojazdu, a także wprowadzą ewentualne ograniczenia i zakazy jazdy ciężarówek niespełniających określonych kryteriów. Nie ulega też wątpliwości, że zmiany w opłatach drogowych UE nie ograniczą się jedynie do Niemiec – do wprowadzenia podobnych przepisów przygotowują się również inne kraje Unii Europejskiej.
