Na łamach naszego bloga wielokrotnie pisaliśmy już na temat różnego rodzaju konwencji oraz umów, które w znacznym stopniu wpływają na kształt transportu międzynarodowego – jest to na przykład konwencja TIR i CRM. Dziś z kolei przyszedł czas na przybliżenie kolejnej ważnej umowy, jaką jest konwencja ATP. Co reguluje i czego dotyczą jej zapisy? Poniżej przeczytasz o najważniejszych aspektach prawnych oraz poznasz najistotniejsze szczegóły.
Czym jest konwencja ATP?
Konwencja ATP (czyli z francuskiego – Accord Relatif aux Transports Internationaux de Denrées Périssable et aux Engins Spéciaux a Utiliser pour ces Transports) to dokument Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczący szczególnego typu przewożonych ładunków – towarów żywnościowych, które ze względu na swoją specyfikę mogą ulec szybkiemu zepsuciu. Umowa została sporządzona ponad 50 lat temu – 1 września 1970 roku w Genewie, natomiast Polska przystąpiła do konwencji w 1984 roku.
Warto dodać, że oprócz transportu drogowego, konwencja ATP obejmuje także transport kolejowy oraz transport morski.
Co reguluje konwencja ATP?
Konwencja ATP reguluje zasady przewożenia towarów spożywczych, zwłaszcza głęboko mrożonych lub wrażliwych termicznie, takich jak między innymi:
- produkty rybne,
- produkty mięsne,
- produkty mleczne,
- warzywa, owoce,
- tłuszcze.
Tym samym konwencja ATP dotyczy także środków transportu oraz określa normy, które muszą spełniać pojazdy wykorzystywane do przewozu tego rodzaju ładunków. Przepisy te znajdują swoje zastosowanie na przykład w transporcie chłodniczym – między innymi stąd właśnie wymogi w zakresie temperatury czy wilgotności powietrza w naczepach, które możemy znaleźć w konwencji ATP. Ponadto w umowie zostały określone takie kwestie, jak:
- wyposażenie i oznakowanie pojazdów,
- zasady przeprowadzania kontroli,
- pomiar warunków w naczepach.
Postanowienia konwencji ATP
Konwencja ATP zobowiązuje sygnatariuszy do przestrzegania standardów i norm określonych w przepisach, celem utrzymania wysokiej jakości i bezpieczeństwa przewożonych towarów.
Jakich przewozów dotyczy umowa? Jak wskazuje artykuł 3 konwencji ATP, postanowienia stosuje się wobec „każdego przewozu wykonywanego za wynagrodzeniem na rzecz osób trzecich lub na własny rachunek transportem kolejowym lub samochodowym lub obydwoma tymi rodzajami transportu:
- szybko (głęboko) zamrożonych lub mrożonych artykułów żywnościowych, oraz,
- artykułów żywnościowych wymienionych w załączniku 3 do Umowy, nawet gdy nie są one szybko (głęboko) zamrożone ani zamrożone,
jeżeli miejsca załadowania ładunku lub wyposażenia transportowego zawierającego ładunek na kolejowy lub drogowy środek transportu, i miejsca wyładowania ładunku lub wyposażenia transportowego zawierającego ładunek ze środka transportu znajdują się w dwóch różnych państwach i jeżeli miejsce wyładowania ładunku znajduje się na terytorium Umawiającej się Strony”.
Środek transportu musi być dobrany w taki sposób, aby zapewnić stałość wymaganej temperatury.
Konwencja ATP – stan prawny
Na przestrzeni ponad pół wieku dokument był wielokrotnie aktualizowany, jednak podstawowe założenia pozostały niezmienne. Do umowy przystąpiło już ponad 50 państw, w tym takie kraje, jak Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Szwecja, Włochy, [1] Czechy czy Portugalia. Ze względu na specjalne wymagania w zakresie warunków transportu, przewozy tego typu są standardowo wyłączane od obowiązujących w większości krajów czasowych ograniczeń i zakazów jazdy dla ciężarówek.
Konwencja ATP – podsumowanie
Reasumując – konwencja ATP dotyczy międzynarodowego transportu towarów żywnościowych, które wymagają specjalnych warunków, aby zachować zdatność do spożycia. W związku z tym autorzy przepisów stworzyli szereg zasad opisujących takie kwestie, jak na przykład temperatura w naczepie pojazdu.
Szczegóły na ten temat znajdziemy w załączniku nr 2 do umowy – „Dobór wyposażenia i warunków temperaturowych do przewozów artykułów żywnościowych (głęboko) szybko mrożonych”. Jak dokładnie wyglądają te wymagania?
- kremy mrożone: -20°C,
- ryby, produkty rybne oraz inne głęboko mrożone produkty żywnościowe: -18°C,
- wszystkie produkty żywnościowe (z wyjątkiem masła): -12°C,
- masło: -10°C.
Jakie usprawnienia muszą posiadać pojazdy, które biorą udział w przewozach w ramach konwencji ATP?
- ogrzewanie, pozwalające na utrzymanie temperatury w nadwoziu próżniowym do 12 godzin,
- możliwość spełnienia standardów w zakresie izolacji cieplnej, w tym między innymi izolacja termiczna ścian,
- chłodzenie mechaniczne pozwalające na dostosowanie temperatury oraz utrzymywanie jej na stałym poziomie, zgodnie z indywidualnymi właściwościami termicznymi danego towaru.
Należy również pamiętać, że każdy samochód ciężarowy, który wykonuje przewozy żywności w ramach konwencji ATP, musi posiadać świadectwo zgodności środka transportu, czyli tzw. certyfikat ATP.
